Vissarion Lom 1. Czerwony golem

Czerwony golem łączy w sobie science fiction, fantasy, thriller oraz elementy Rosji i Europy z lat 30. XX wieku. Bohater powieści, Vissarion Lom – policyjny śledczy z prowincji, uczciwy człowiek pracujący dla systemu totalitarnego – zostaje wezwany do stolicy, Mirgorodu.

Mirgorod to miejsce, gdzie SF, fantasy, thriller i historia spotykają się. To miasto intelektualistów i rewolucjonistów, a także tajnej policji, maszerujących tłumów, modernistycznych malarzy, propagandowego kina i głośnych stacji kolejowych. To także miejsce gdzie znajdziemy giganty i rusałki, tajemniczy czujący deszcz, technologii nie z tego świata i ciemnych obcych głosów.

Pomiędzy brukowanymi uliczkami Mirgorodu leży wiele miast tradycji SF i fantasy: Nessus, Viriconium, New Crobuzon, Ambergris. A w alejkach można dostrzec cień Kafkowskiej Pragi, Berlina Isherwooda, Wiednia z Trzeciego Mężczyzny, a nawet Dickensowskiego Londynu. Ale Mirgorod ma także warstwy historyczne, które w Czerwonym golemie są często znacznie bliżej powierzchni. Mirgorod zamyka lukę pomiędzy Leningradem a St. Petersburgiem, między miękkim a twardym miastem.

St. Petersburg, zmieniające się, nierealne miasto, jest obecny w rosyjskiej literaturze od wieków: jest to nieuchwytny, halucynacyjny cmentarz marzeń Puszkina, Gogola i Dostojewskiego. Ale w tym samym miejscu istniało kolejne miasto – Leningrad, które jest naprawdę twarde. Leningrad jest miastem głodu i morderstw, rewolucji i wojny, wywłaszczenia arystokracji i brutalnych walk pomiędzy różnymi wersjami przyszłości. I Leningrad i St. Petersburg współistnieją. Są tym samym miastem i opierają się sobie nawzajem.

Kiedy Lom dociera do Mirgorodu, zderza się z przemocą i brutalnością, które utrzymują totalitarny reżim. Spotyka kobietę – Marusię Shaumian – która żyje w bladym mieszkaniu, pracuje w fabryce szyjącej mundury i chce zmienić świat. Czerwony golem jest o otwieraniu się, o wezwaniu przygody, postrzeganiu rzeczy w wielkich kategoriach i odszukiwaniu krawędzi tego co ludzkie.