Ulotny świat ukiyo obraz kultury mieszczańskiej w twórczości Ihary Saikaku

Przedmiotem rozważań w niniejszej książce jest twórczość prozatorska Ihary Saikaku pojmowana jako autonomiczna konstrukcja, będąca ekspresją podmiotu literackiego, czyli autora i zarazem odbiciem określonej społecznej rzeczywistości. Główną, zastosowaną w niej, metodą badawczą, jest analiza dzieł pisarza z punktu widzenia obecności kategorii ukiyo "ulotny świat" funkcjonującej w kulturze mieszczańskiej epoki Edo (1603-1868) jako literackie odzwierciedlenie wzorców zachowań, systemu wartości i specyficznego światopoglądu. Słowo ukiyo, mające buddyjski rodowód, pierwotnie oznaczało "świat pełen cierpień", zaś w czasach Saikaku zaczęło wskazywać na świat doczesny, wprawdzie niestały, ale pełen ulotnych radości i przyjemności. Kategoria ukiyo, wszechobecna w jego utworach, zasługuje ponadto na całkowicie odrębne podejście, przede wszystkim jako odbicie bogatej i wielostronnej sfery zjawisk pozaliterackich, a więc społeczno-kulturowych oraz estetyczno-światopoglądowych, w tym takich elementów jak: ideały
osobowościowe, pozytywnie wartościowany styl życia, obyczajowość, rytuały życia codziennego oraz naśladowanie wzorców kultury wyższej, jaką dla mieszczan była przede wszystkim kultura dworska i samurajska.