Uchodźcy wojenni i polscy żołnierze internowani na Litwie w czasie II wojny światowej

Litwa i Polska. Drogi obu tych państw i narodów krzyżują się od stuleci, dlatego nie ma Litwina, który był by obojętny wobec Polaków, i nie ma Polaka, który był by obojętny wobec Litwinów. Zapewne najgorszym okresem w relacjach pomiędzy oboma narodami było trzecie i czwarte dziesięciolecie XX wieku.

Po wybuchu II wojny światowej na Litwę ruszyli uchodźcy z Polski szukając tam schronienia i ratunku. Jak na to patrzyli Litwini? Jaka była ich reakcja? Jak odnosili się do tych, których spotkało nieszczęście?

Na Litwie na ten temat powstało bardzo mało prac. Niewiele o tym napisano również w Polsce. Przyczyny tego należy upatrywać w tym, że w czasach sowieckich był to temat niepożądany, a dokumenty na temat uchodźców były rozproszone po zbiorach specjalnych i dostępne tylko dla nielicznych; z tych samych powodów także niektóre opublikowane w Polsce artykuły powstały jedynie w oparciu o wspomnienia i ówczesną prasę.

Dzięki wsparciu Ambasady Republiki Litwy polski czytelnik ma szansę zapoznania się z monografią płk dr Gintautasa Surgailisa, która w znaczący sposób wypełnia lukę w polskiej historiografii dotyczącej stosunków polsko-litewskich w latach 1939-40.