Twórczość Tadeusza Kantora w Muzeum Narodowym

Fragmenty scenografii ze spektakli Tadeusza Kontora oraz zestaw jego obrazów i rysunków można obejrzeć na wystawie przygotowanej z okazji 20. rocznicy śmierci artysty, którą otwarto w poniedziałek w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.

Jak poinformowała rzeczniczka prasowa Muzeum Narodowego we Wrocławiu Anna Kowalów, ekspozycję otwierają rekonstruowane w latach 80. XX w. dekoracje do spektakli „W małym dworku” (1961 r.) oraz „Wariat i zakonnica” (1963 r.).

- Pierwsze przedstawienie należy do nurtu teatru informel, którego zasadą było traktowanie aktorów na równi z przedmiotami i pozbawienie ich cech indywidualnych, drugie powstało w momencie, kiedy artysta realizował koncepcję teatru zerowego, czyli pozbawionego akcji - tłumaczyła Kowalów.

Na wystawie znalazły się również szatnia z „Nadobnisi i koczkodanów” (1972 r.), elementy scenografii z „Kurki wodnej” (1967 r.) oraz ławki i manekiny z „Umarłej klasy” (1975 r.).

Oprócz elementów scenografii z przedstawień Kantora , które trafiły do wrocławskiego Muzeum Narodowego z Krakowa, na ekspozycji znalazło się także kilkanaście obrazów i kilkadziesiąt rysunków artysty.

- Rysunki, które mamy w naszych zbiorach, powstawały właśnie przy okazji realizowania poszczególnych spektakli i są szkicami do kreowanych później scenografii i sytuacji scenicznych - tłumaczył Mariusz Hermansdorfer, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Wśród rysunków jest projekt ludzi - ubrań ze sztuki „W małym dworku” oraz projekt kurnika do spektaklu „Nadobnisie i koczkodany”. Niektóre z rysunków są opatrzone komentarzami Kantora .
- Z notatek umieszczanych przez Kantora na tych pracach możemy dowiedzieć się więcej o jego pierwszych pomysłach na spektakle, na poszczególne sceny, a także o przeznaczeniu elementów dekoracji - wyjaśniła Kowalów.

Z kolei obrazy prezentowane na wystawie powstały w okresie od końca lat 40. do lat 60. XX w.* Ukazują one ewolucję malarskiej twórczości Kantora, od poszukiwań figuralnych późnych lat 40., przez informel, taszyzm, aż po ambalaże lat 60.*
„Informel ujawniał bezradność człowieka wobec rzeczywistości, zagubienie, piekło przeżyć wewnętrznych. Inspiracji do ambalaży dostarczają inscenizacje teatralne. Na płótnach pojawiają się koperty, torby o nieznanym przeznaczeniu i zawartości, parasole” - pisze w książce Między ekspresją a metaforą Mariusz Hermansdorfer.

Na wystawie znalazły się również filmy oraz fotografie m.in. z „Małego dworku” i „Szewców” oraz realizacji operowych Kantora - „Don Kichota” i „Zamku księcia Sinobrodego”.

Tadeusz Kantor (1915-1990) był scenografem, reżyserem i twórcą teatru eksperymentalnego. Tworzył również obrazy i rysunki, był autorem happeningów i manifestów artystycznych. Kantor był założycielem i głównym animatorem Podziemnego Teatru Niezależnego w Krakowie (1942-1944), Grupy Młodych Plastyków (1943-1947) i Klubu Artystów (1948-1949), a następnie reaktywowanej w 1957 r. - Grupy Krakowskiej. Od 1955 r. prowadził Teatr Cricot 2, którego przedstawienia były autorskimi realizacjami artysty, ściśle związanymi z jego twórczością plastyczną. Jeździł z Teatrem Cricot 2 po całym świecie.

Ważniejsze przedstawienia realizowane przez Kantora : „Mątwa” (1956 r.), „Cyrk” (1957 r.), „W małym dworku” (1961 r.), „Wariat i zakonnica” (1963 r.), „Kurka wodna” (1967 r.), „Nadobnisie i koczkodany” (1973 r.), „Umarła klasa” (1975 r.), „Wielopole, Wielopole” (1980 r.), „Niech sczezną artyści” (1985 r.) i „Nigdy tu już nie powrócę” (1988 r.).