Twarze gorzowskiej bezpieki

Instytut Pamięci Narodowej od kilku już lat prowadzi szeroko zakrojone działania o charakterze naukowym i edukacyjnym, mające na celu uwypuklenie wysiłków obywateli w walce o niepodległość i suwerenność Polski w okresie drugiej wojny światowej i czasach powojennych. Wśród licznych zagadnień ważne miejsce zajmuje problematyka dotycząca szeroko rozumianego oporu społecznego. Udokumentowanie tego sprzeciwu nie jest możliwe bez upublicznienia tożsamości funkcjonariuszy komunistycznego aparatu represji, którzy stali przez blisko pół wieku (1944–1990) na straży uprzywilejowanej pozycji Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W tak pojmowanej „służbie” powszechnie wykorzystywano przemoc, rodzącą wśród obywateli powojennej Polski strach, który stał się fundamentem terroru. Przygotowany informator personalny przedstawia krótkie biogramy funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa, którzy budowali komunistyczny aparat represji, a następnie sprawowali kontrolę nad
realizacją zadań postawionych przez mocodawców z kręgu partii i Resortu Bezpieczeństwa Publicznego (1944), Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (1945–1954), Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego (1954–1956) i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (1956–1990). W opracowaniu uwzględniono kadrę kierowniczą, która posiadała głos decydujący w kształtowaniu zakresu i form działania bezpieki na terenie Gorzowa Wielkopolskiego i jego najbliższych okolic. Do grupy tej zaliczono kierowników, szefów i ich zastępców w Powiatowych Urzędach Bezpieczeństwa Publicznego, zastępców komendantów powiatowych MO ds. bezpieczeństwa i I zastępców komendantów powiatowych MO ds. SB w Gorzowie Wielkopolskim, Myśliborzu, Strzelcach Krajeńskich, Słubicach, Choszcznie i Międzyrzeczu, szefów, naczelników i ich zastępców ds. SB w Komendzie Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej, Wojewódzkim Urzędzie Spraw Wewnętrznych w Gorzowie Wielkopolskim oraz zastępców szefów Rejonowych Urzędów Spraw Wewnętrznych ds. SB w Myśliborzu, Strzelcach
Krajeńskich, Słubicach, Choszcznie i Międzyrzeczu. Przyjęte ramy terytorialne, nie ograniczyły się zatem tylko do powiatowej (1945–1975) i wojewódzkiej (1975–1990) struktury aparatu represji w Gorzowie Wielkopolskim. W celu utrzymania ciągłość chronologicznej obsady kadry kierowniczej w poszczególnych miastach województwa gorzowskiego, autor zdecydował się na przedstawienie biogramów funkcjonariuszy pełniących służbę w okresie wcześniejszym w ww. miejscowościach będących siedzibami powiatów do 1975 r. pomimo, że znajdowały się one na terenie województwa szczecińskiego, zielonogórskiego i poznańskiego.

Fragment wprowadzenia Pawła Skubisza