Gimnazjum
Miłosz dotyka spraw najprostszych, konkretnych i najbardziej codziennych, spod których przeziera drgająca tkanka świata; zamyśla się nad istotą bytu człowieka, proponując filozoficzną i poetycką zarazem próbę ujęcia spraw fundamentalnych; mierzy się z doświadczeniem starości i wymykaniem zmieniającego się świata, któremu próbuje nadać znaczenie.
Zbiór ten jest również spojrzeniem wstecz, podsumowaniem dokonywanym przez myśliciela kroczącego, mimo wątpliwości, z podniesioną głową. Rachunek przeszłości jest nie tylko osobistym rozliczeniem, to także zwierciadło, w którym przegląda się człowiek współczesny, wielki i lichy jednocześnie.