Tadeusz Wittlin

Tadeusz Wittlin jest wyjątkowo wdzięcznym w lekturze autorem, przed wojną jeden z redaktorów satyrycznego Cyrulika Warszawskiego, satyryk i publicysta, autor tekstów kabaretowych i scenariuszy filmowych. Debiutował poezją w 1929 roku. W 1951 roku ukazuje sie "Diabeł w raju", z przedmową gen. Andersa. W książce rajem jest Związek Radziecki, szczególnie zaś więzienia i obozy pracy, z którymi autor zapoznał się doskonale w czasie wojny. Wittlin próbował się śmiać i pierwsze nowelki - bo to cykl opowiadań - są rzeczywiście kpiarsko-wesołe. Istotnie materia absurdu jest tu przeogromna. Stopniowo jednak tonacja mrocznieje, temat zanadto był i straszny, i żałosny. Trzeba by tu kogoś znacznie od Wittlina okrutniejszego.
A że sam nie miłuje saduzmów, dowiódł w swojej najlepszej, naprawdę znakomitej książce "Ostatnia cyganeria" (1974), ozdobionej obrazkami i rysunkami Feliksa Topolskiego, która po pietnastu latach ukazała się i w Warszawie. Autor opisuje Warszawę dziennikarzy i poetów, teatrzyków i filmu, malarzy i aktorów, kawiarni i knajp przeróżnych. Książka przynosi znakomite porterty takich ludzi jak Karpiński, Dobrowolski, Paczkowski czy Tuwim, portrety ciepłe, choć niekiedy bardzo sprawiedliwe.