Szczęściarze

Książka Joanny Pettersson to zbiór opowieści, które łączy kilku bohaterów, podpatrywanych w gąszczu wydarzeń – mniej lub bardziej historycznych – przełomu XVIII i XIX wieku. Widzimy ich w sytuacjach, w których próbują wygrać z losem parę chwil zwykłego, codziennego szczęścia. Łatwo nie będzie, wszak przeciwnikiem w tej grze jest to samo przeznaczenie, które stworzyło miłość bez happy endu, wojnę bez glorii i chwały, okrucieństwo i podłość – o tym wszystkim też jest ta książka, wykorzystująca elementy oświeceniowej historii filozoficzno-podróżniczej na kształt Kandyda, klasycznej powieści przygodowej, romantycznej opowieści grozy i subtelnego romansu. Sięganie do epickiej tradycji objawia się też nawiązaniami intertekstualnymi i sięganiem obfitą garścią po niemalże zapomniane już tytuły, które współtworzą fabułę. Preferencje literackie autorki ujawniają się nie tylko w zręcznym żonglowaniu gatunkowymi matrycami, ale też w narracyjnej swawoli. Widzimy te same historie z perspektywy różnych bohaterów i spisane
różnymi literackimi językami – pierwszoosobowy narrator bywa tutaj i bezpośrednim obserwatorem wydarzeń, i podmiotem pisanego z dystansu pamiętnika, a nawet naiwną autorką dziewczęcego sztambucha. Najważniejsze jednak, że w każdej z tych potyczek z literacką materią ocalone zostaje to, co dla opowieści najważniejsze – prawda o nietuzinkowym bohaterze, którego przeżycia i przemyślenia zmuszają do śmiechu i do płaczu, pozwalają tęsknić za mądrzejszym i pełniejszym życiem i cieszyć się chwilą obecną.