Systemy normatywne w świadomości osób uwięzionych. Studium socjopedagogiczne

Niniejsze opracowanie, którego treść koncentruje się na problematyce systemów normatywnych w świadomości osób uwięzionych, przeznaczone jest zarówno dla nauczycieli i wychowawców zatrudnionych w więziennictwie, jak również dla studentów przygotowujących się do pełnienia roli wychowawcy resocjalizującego, czy to w środowisku zamkniętym, czy w rzeczywistości otwartej, przed którą otwierają się stopniowo ogromne możliwości wypełniania zadań społecznie ważnych, a dotyczących przywracania społeczeństwu osób uwikłanych w aktywność przestępczą. Do realizacji tych zadań niezbędna jest diagnoza, której przedmiot stanowi człowiek traktowany jako całość wraz z jego kontekstem sytuacyjno-środowiskowych uwarunkowań funkcjonowania indywidualnego i społecznego...

W książce podjęto próbę przybliżenia problematyki związanej z systemami normatywnymi, które zasadniczo stanowią przedmiot zainteresowania prawa. Do rzadkości można zaliczyć opracowania koncentrujące się na systemach normatywnych w świadomości osób uwięzionych a prowadzone przez pedagogów. Wśród nielicznych badań na ten temat na uwagę zasługują prace A. Szymanowskiej, która w publikacji Więźniowie i funkcjonariusze wobec norm obyczajowych i prawnych jako jedna z pierwszych przedstawiła analizy rzeczywistości więziennej, przez całe dziesięciolecia hermetycznej i bezwzględnie odciętej od społeczeństwa. Z kolei M. Kosewski, poszukując źródeł zachowania przestępczego, zaznaczył, że w procesie dojrzewania przestępczego coraz sprawniej działają mechanizmy redukcji dysonansu moralnego, redukujące czyny przestępcze do zwykłych zachowań, niepodlegających wartościowaniu, natomiast piętno społeczne i umieszczenie w zakładzie zamkniętym proces ten przyspieszają...

Celem prezentowanej książki jest dokonanie socjopedagogicznej charakterystyki funkcjonowania systemów normatywnych w świadomości więźniów. W warunkach modernizacji społecznej, która realizuje się w Polsce od ponad dwudziestu lat, należy pytać o kondycję normatywną: prawną, obyczajową, moralną i religijną społeczeństwa.

W opracowaniu, obejmującym tylko część zgromadzonych materiałów empirycznych dotyczących świadomości normatywnej więźniów, zwrócono uwagę tylko na wybrane kwestie. Na podstawie zebranych i przeanalizowanych wyników badań empirycznych ukazano religijność i moralność więźniów na początku pierwszej dekady XXI w. (głównie wartości, normy oraz oceny moralne i religijne) oraz ich przemiany.

Na książkę składa się pięć rozdziałów.