Smoleńsk 1632-1634

W świetle najnowszych badań nie ulega wątpliwości, że wojna smoleńska była odległym frontem wojny trzydziestoletniej, mającym absorbować Rzeczpospolitą w okresie ofensywy szwedzkiej w Rzeszy. Była efektem zabiegów podjętych w Moskwie przez dyplomację szwedzką oraz tendencji odwetowych panujących na Kremlu po rozejmie dywilińskim. Wojna smoleńska budziła jak dotąd o wiele większe zainteresowanie historyków polskich niż rosyjskich, co chyba spowodowane było jej wynikami.