Scholastyczne i humanistyczne pojęcie filozofii

Biorąc za punkt wyjścia sześć późnoantycznych definicji filozofii oraz ich eksplikacje i klasyfikacje, z których wynika, że dla starożytnych w pojęciu filozofii mieściły się nie tylko teoretyczne dociekania rzeczywistości ostatecznej i nie tylko dyktowane przez ich rezultaty normy moralne, ale także urzeczywistniające owe normy życie filozofa, autor śledzi dzieje tak skonstruowanego pojęcia filozofii w metafilozoficznych wypowiedziach dawnych myślicieli od Platona aż po humanistów i filozofów XIV-XVI wieku. Kryterium klasyfikującym poszczególne okazy pojęcia filozofii wedle tytułowych przymiotników jest pominięcie lub obecność owego urzeczywistniającego normy moralne życia filozofa. Pozostaje to w istotnym związku zarówno z przyznaniem lub odmówieniem filozofii rangi instancji najwyższej, jak i z wyborem określonej opcji filozoficznej, a również ze stopniem scholaryzacji filozofii.