Robert Van Gulik

Znany również pod chińskim nazwiskiem - Gāo Luōpèi - holenderski dyplomata, sinolog, autor powieści historyczno-detektywistycznych. Wsławił się głównie cyklem powieści detektywistycznych o Sędzim Di, zapożyczonym z osiemnastowiecznego kryminału chińskiego pisarza Dee Gong Ana (Celebrated Cases of Judge Dee).

Zainteresowanie Wschodem rozwijało się u van Gulika od dzieciństwa - był synem oficera medycznego w armii holenderskiej, stacjonującej w niderlandzkiej części Indii Wschodnich (dziś Indonezja). Od trzeciego do dwunastego roku życia przebywał w Batawii (dziś Dżakarta), gdzie uczył się mandaryńskiego. Znajomość języka i kultury zapewniła mu kilka etatów w służbie holenderskiego ministerstwa spraw zagranicznych. Po zakończeniu drugiej wojny światowej (którą spędził jako przymusowy sekretarz nacjonalistyczego rządu Chiang Kai-sheka, zatrzymany w Japonii, kiedy ta w 1941 wypowiedziała wojnę Niderlandom) przeniósł się do Stanów Zjednocznych, aby w 1949 ostatecznie zamieszkać w Tokio, gdzie opublikował swoje dwie pierwsze książki: autorskie tłumaczenie Celebrated cases of Judge Dee oraz wybór erotycznych ilustracji z czasów dynastii Ming. Jako naukowiec analizował też historię portretowania małp w sztuce graficznej Wschodu, szczególnie gibbonów, oraz kwestie życia seksualnego starożytnych Chin.

Cykl szesnastu opowieści detektywistycznych z sędzią Di w roli głównej został zapoczątkowany z myślą o czytelniku azjatyckim, ale szybko odniósł sukces na całym świecie, szczególnie, że pierwszy tom serii został przez autora poprzedzony obszernym esejem rehabilitującym zapomniany gatunek chińskich historii detektywistycznych. Bohater van Gulika wzorowany jest na historycznej postaci urzędnika państwowego Di Renjie, który żył w latach 630-700 n.e., w okresie dynastii Tang. Pełnił funkcję sędziego w wielu miastach, a pod koniec życia został ministrem w stolicy cesarstwa. Jako kreacja literacka bywa porównywany do Sherlocka Holmesa z uwagi na dystynkcję, niezłomne zasady i opieranie śledztwa na racjonalnych przesłankach.

W Polsce cykl jest wydawany od 2006 r. przez Państwowy Instytut Wydawniczy . Krajową edycję rozpoczął tomik Sędzia Di w labiryncie . Van Gulik narysował też serię komiksów na motywach powieści o sędzim Di, które ukazały się w prasie holenderskiej.