Psychologia nieświadomości

Za zwieńczenie metapsychologicznych pism Freuda można uznać rozprawę Poza zasadą rozkoszy, w której pojawiają się pierwsze zalążki nowego strukturalnego modelu psyche - modelu miarodajnego dla późniejszych prac teoretycznych Freuda. Następną publikowaną tu praca zajmująca się stosunkami panującymi w obrębie aparatu psychicznego - zwłaszcza zaś stosunkami pomiędzy "ja" i "tym" - jest fundamentalna rozprawa "Ja" i "to" - ostatnie wielkie dzieło teoretyczne Freuda, zawierające opis psyche oraz sposobu jej funkcjonowania. Od chwili ogłoszenia tej rozprawy wszystkie późniejsze - większe i mniejsze - prace Freuda nosiły odciśnięte przez nią piętno." Freud używał terminu "metapsychologia" - utożsamianego z "psychologią nieświadomości" - na określenie teorii zajmującej się opisem struktury, funkcjonowania i przejawów aparatu psychicznego psyche nieświadomej. A mimo że od czasu opublikowania pracy "Ja" i "to" (1923) zajmował się on także psychologią świadomości - psychologią "ja" - uważał jednak, że teoretyczny
aspekt psychoanalizy - metapsychologia - powinien zajmować się nieświadomością. W tym sensie mamy tu do czynienia z tomem obejmującym najważniejsze prace teoretyczne twórcy psychoanalizy. Psychoanaliza w świetle publikowanych tu prac jawi się jako psychologia nieświadomego "tego" oraz jego oddziaływania na świadome "ja". Pięć publikowanych w niniejszym tomie pism metapsychologicznych z roku 1915 to: Popędy i ich losy, Wyparcie, Nieświadomość, Metapsychologiczne uzupełnienie teorii marzeń sennych, żałoba i melancholia.