Przeczytaj fragment książki ''Przewodnik po sztuce. Sztuka inwestowania w Sztukę" tom 3 Kamy Zboralskiej

* „Przewodnik po galeriach sztuki. Sztuka inwestowania w Sztukę” tom 3 Kamy Zboralskiej to kolejna część cyklu książek „Sztuka inwestowania w Sztukę” - wyróżniona przez Polskie Towarzystwo Wydawców Książek w konkursie na „Najpiękniejszą książkę roku 2003”. Dzięki uprzejmości wydawnictwa Fundacja Dobrej Książki prezentujemy jej fragmenty.*

Stefan Krygier

Urodził się w 1923 r. i zmarł w 1997 r. w Łodzi. Studiował w PWSSP (obecnie ASP) w Łodzi (1945–1950) pod kierunkiem prof. Stefana Wegnera i prof. Władysława Strzemińskiego. Wieloletni pracownik dydaktyczny macierzystej uczelni. W 1963 r. uzyskał dyplom architekta na Politechnice Warszawskiej, od 1975 r. pracował w Instytucie Architektury Politechniki Łódzkiej. Należał do Klubu Młodych Artystów i Naukowców w Warszawie, współdziałał z grupą ST-53 w Katowicach. Malarz, rzeźbiarz, grafik, architekt.

Znaczący wpływ na sztukę Stefana Krygiera wywarł jego mistrz i przyjaciel Władysław Strzemiński, z którym artysta współpracował m.in. przy realizacjach wystawienniczych, razem opublikowali też pracę teoretyczną „Widzenie gotyku”. Podczas studiów Krygier malował prace nawiązujące do kubizmu i solaryzmu Strzemińskiego. W latach 50. powstały obrazy inspirowane sztuką starożytnego Egiptu, jej dekoracyjnością oraz niezwykłym kunsztem kompozycji, powstały też prace taszystowskie. W latach 60. i 70. Krygier intensywnie zajmował się zagadnieniem przestrzeni, która była obecna w każdym jego dziele, niezależnie od jego charakteru i użytego tworzywa. Nawet płasko malowane obrazy budował iluzyjnie. Poszukiwał formy, która, jak mówił, miała być samą „emanacją przestrzeni”. Chętnie wykorzystywał kształt łuku. W tym okresie skupił się na malarstwie materii, rzeźbie w drewnie i grafice. W następnych latach pojawiły się płaskorzeźby i reliefy polichromowane, pod koniec lat 70. w swych ascetycznych, sterylnie czystych
obrazach olejnych artysta nawiązywał do konstruktywizmu oraz konceptualizmu. Zestawiał ze sobą prostokąty koloru, wielobarwne linie i punkty, aby za ich pomocą wyrazić przestrzeń. W latach 80. stworzył koncepcję obrazów symultanicznych (przeważnie figuratywnych), dla której punktem wyjścia był kubizm, także ceniony przez Strzemińskiego. Ostatni okres aktywności twórczej artysty to powrót do młodzieńczych fascynacji sztuką egipską, odwołań do mistrzów włoskiego renesansu i do dorobku wielkich Flamandów. Stworzył wtedy między innymi serię portretów Strzemińskiego, autoportrety, wizerunki żony.Krygier, uważany za jednego z najciekawszych kontynuatorów tradycji łódzkiej awangardy w Polsce powojennej, odważny eksperymentator, przez całe życie kierował się zasadą zaszczepioną przez Strzemińskiego – liczyć tylko na własny twórczy intelekt i własną wrażliwość, nie ulegać emocjom i intuicji ani żadnym wpływom zewnętrznym.

Jerzy Nowosielski

Urodził się w 1923 r. i zmarł w 2011 r. w Krakowie. Studiował w Kunstgewerbeschule oraz na Wydziale Malarstwa w krakowskiej ASP (1945–1947). Członek Grupy Młodych Plastyków (1945–1949), od 1957 r. członek i założyciel Grupy Krakowskiej. Pedagog w WSSP w Łodzi (1957–1962), a od 1962 r. w krakowskiej ASP, gdzie w 1976 r. uzyskał tytuł profesora. Prace m.in. w Japonii, Szwajcarii i w Stanach Zjednoczonych. W 1996 r. wraz z żoną Zofią powołał Fundację Nowosielskich. W 2000 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Malarz, rysownik, scenograf, pedagog, autor monumentalnych kompozycji ściennych świeckich i sakralnych.

Jeden z najwybitniejszych klasyków współczesności. Całe życie wierny sobie i swoim przekonaniom, również w czasach stalinowskich - kiedy inni poddali się socrealizmowi, on projektował scenografię, wykonywał też polichromie w cerkwiach i kościołach. Odporny na mody, stworzył własny język malarski – lapidarny, oszczędny w formie. Niezależnie od tego, czy uwieczniał kościółki, akty czy pejzaże, zawsze uważał, że każdy obraz jest ikoną, tzn. obrazem, który nie ukazuje zmiennego wizerunku rzeczy, ale ukryty w nim boski sens. Ikona jest uniwersalnym, jak mawiał: „malarskim sposobem organizowania wizji człowieka, twarzy ludzkiej, ciała ludzkiego w taki sposób, aby jak najwięcej elementów cielesnych rzeczywistości przenieść na wyższe piętra świadomości duchowej człowieka”. Interesowała go i abstrakcja geometryczna, i elementy figuracji. Dopiero ikona uświadomiła mu, że te dwie tendencje w sztuce nie wykluczają się – wręcz przeciwnie, w każdym dobrym obrazie muszą współistnieć. Jego twórczość kojarzona jest przede
wszystkim z tajemniczymi pięknościami. Według artysty, niewiasta symbolizuje Kościół, jej sylwetka przypomina kształt barokowych kopuł. Kobieta i Kościół to tylko pozorna sprzeczność. Pomiędzy grzechem a świętością istnieje pewna tajemna więź. O swojej sztuce Nowosielski mówił, że jest figuracją erotyczną. Był piewcą, koneserem kobiecej urody, ale także autorem wysmakowanych abstrakcji (nazywał je emanacją bytów subtelnych, czyli aniołów), krajobrazów miast byle jakich, uwieczniał także banalne przedmioty codziennego użytku. Tworzył również autentyczne ikony według tradycyjnych reguł sakralnego malarstwa wschodniego kościoła. Pierwsze powstały w latach 40., kiedy po maturze postanowił zostać mnichem i wstąpił do nowicjatu Ławry św. Jana Chrzciciela pod Lwowem. Choć mnichem nie został (nauki przerwała choroba) na zawsze zachował zainteresowanie teologią. Ochrzczony w Kościele unickim, z własnego wyboru został prawosławnym. Tworzył też ikonostasy, drogi krzyżowe, wizerunki Chrystusa, Bogurodzicy, które należą
do najwybitniejszych osiągnięć współczesnej sztuki sakralnej. Inspirowała go sztuka bizantyjska, impresjonizm, dorobek surrealistów, a także dokonania malarzy naiwnych. Nowosielski nigdy nie interesował się polityką ani ekonomią, skupił się na sprawach duchowych. Nie godził się na mechanizmy rządzące współczesnym skomercjalizowanym światem sztuki, podporządkowanym modzie i rutynie.

Galeria Starmach

Właściciele – Teresa i Andrzej Starmachowie, historycy sztuki. Galeria istnieje od 1989 r. Początkowo działała przy krakowskim Rynku Głównym, gdzie w ciągu niemal 10 lat odbyło się 55 wystaw. W 1997 r. główna siedziba galerii została przeniesiona na krakowskie Podgórze, do zaadaptowanego zabytkowego wnętrza dziewiętnastowiecznego żydowskiego Domu Modlitwy Zuchera. Jest to największa – ok. 600 m2 – prywatna galeria w Polsce. W ciągu 15 lat jej istnienia przy ul. Węgierskiej zostały pokazane 73 wystawy.

Galeria Starmach jest miejscem prezentacji najwybitniejszych współczesnych twórców polskich, klasyków sztuki powojennej, przede wszystkim artystów Grupy Krakowskiej, m.in. Tadeusza Kantora, Jerzego Nowosielskiego, Tadeusza Brzozowskiego. Drugim zjawiskiem artystycznym, na którym skupia się wystawiennicza aktywność galerii, pozostaje abstrakcja geometryczna, m.in. Henryka Stażewskiego, Ryszarda Winiarskiego. Poza tym galeria współpracuje z kilkoma artystami młodszego pokolenia, kładąc jednak nacisk na wartości już sprawdzone i uznane, m.in. z Markiem Chlandą, Piotrem Lutyńskim, Martą Deskur. Wystawiała też prace wybitnych twórców światowych, m.in. fotografie Nobuyoshi Arakiego, rysunki Dawida Rabinowitcha, prace Josepfa Beuysa czy polaroidy Andy Warhola.

Wkładem Galerii Starmach w przybliżenie publiczności sztuki polskiej okresu lat 40. i 50. były: rekonstrukcja „I Wystawy Sztuki Nowoczesnej” i wystawa „Nowocześni a Socrealizm”. Obie zostały powtórzone w „Zachęcie”. Galeria Starmach zorganizowała też kilka wystaw za granicą, m.in. w Londynie, Paryżu, Wiedniu, Nowym Jorku, Rzymie i Budapeszcie.

W stałej ofercie ma prace m.in. takich twórców, jak: Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski, Jonasz Stern, Henryk Stażewski, Ryszard Winiarski, Maria Stangret-Kantor , Marian Warzecha, Teresa Rudowicz, Jadwiga Maziarska, Maria Jarema, Jan Tarasin.

Przy Galerii Starmach mieści się siedziba Fundacji Nowosielskich, założona w 1996 r. z inicjatywy Zofii i Jerzego Nowosielskich, dokumentująca twórczość Profesora oraz wspierająca wybitne osiągnięcia kultury polskiej.

Galeria STEFAN SZYDŁOWSKI

Istnieje od 1996 roku.

Właściciel – Stefan Szydłowski, krytyk sztuki. Galeria jest instytucją art consulting, prywatną i całkowicie niezależną. Współpracuje z wybitnymi polskimi artystami, znanymi kuratorami i krytykami, z doświadczonymi technikami realizacji wystaw, z najbardziej zasłużonymi dla polskiej kultury galeriami i muzeami. Sytuuje się pomiędzy artystami, galeriami, kolekcjonerami i placówkami mogącymi finansować przedsięwzięcia artystyczne. Galeria jest pomiędzy tymi, którzy tworzą, i tymi, którzy mogą mieć wpływ na jakość, zakres i siłę oddziaływania współczesnej sztuki polskiej.

Artyści galerii to: Krzysztof M. Bednarski, Jan Dobkowski, Wojciech Fangor, Ryszard Gieryszewski, Aleksandra Jachtoma, Koji Kamoji, Lise Kjaer, Edward Narkiewicz, Erna Rosenstein, Maria Stangret-Kantor, Antoni Starowieyski, Ryszard Winiarski, Kacper Ziółkowski.

fot. Fundacja Dobrej Książki:

(img|592869|center)

(img|592870|center)

(img|592872|center)