Prawo w naukach społecznych

Prawo to jedna z ważniejszych form porządkowania relacji społecznych. Z tego powodu stanowi przedmiot opracowań filozoficznych, reprezentujących wiele rozmaitych doktryn i technik, proponujących wykorzystanie różnych narzędzi w dziedzinie życia społecznego. Powstanie nauk społecznych doprowadziło do tego, że na prawo zaczęto patrzeć z innego miejsca; już nie ze sceny, lecz z balkonu, jak to określili François Ost i Michel Van der Kerchove. Stało się zatem nie tylko źródłem prawowitości czy instrumentem normatywnym, lecz także przedmiotem refleksji socjologicznej, antropologicznej i językoznawczej. Autor przedstawia różne sposoby funkcjonowania prawa jako przedmiotu nauk społecznych. Wśród tych sposobów wyróżnia cztery tendencje. Na początku omawia kulturalizm, w którym prawo uznaje się za reprezentację różnych kultur właściwych ludzkiemu gatunkowi oraz nośnik ich głębokich struktur i głównych wartości. Następnie zajmuje się tendencją krytyczną, która rozpatrując prawo jako fakt społeczny, widzi w nim przede
wszystkim narzędzie organizowania i reprodukcji władzy oraz stosunków dominacji. Wyróżnia też instytucjonalizm, który pod bardzo różnymi postaciami bada prawo jako pozytywny system regulowania stosunków społecznych i traktuje je jako instytucję społeczną. Czwarta tendencja czerpie z inspiracji pragmatycznej lub prakseologicznej. Stara się uchwycić prawo jako takie, w jego kontekście, interakcjach, praktykach i jego aktywności sensotwórczej.