Powstanie wielkopolskie

Powstanie wielkopolskie z lat 1918–1919 było wydarzeniem, które nie miało prestiżowego szczęścia, mimo osiągniętego sukcesu. W okresie międzywojennym z przyczyn politycznych stało wyraźnie w cieniu czynu legionowego, a nawet powstań górnośląskich. W czasie II wojny światowej powstańcy wielkopolscy, zwłaszcza zajmujący eksponowane stanowiska, byli przewidziani do eksterminacji w pierwszej kolejności. Po wojnie ocena tych wydarzeń też była uzależniona od aktualnej tendencji propagandowej. Od kilku lat wyraźnie widać powrót zainteresowania powstaniem wielkopolskim z lat 1918–1919, ale innego niż dotąd.

Z żalem trzeba stwierdzić, że Wielkopolanie słabo znają własną przeszłość. Dominuje przekonanie o swej doskonałości i zaletach regionalnych – oraz o krzywdzie, nieustającym wyzysku ze strony władz centralnych, o uprzedzeniach między dawną Kongresówką i ziemiami zaboru pruskiego. W dalszym ciągu żywe są opowieści o domniemanej niechęci Józefa Piłsudskiego do ziem położonych nad Warta i Obrą, o macoszym traktowaniu Wielkopolski przez „warszawkę” i „Galileę”. W tej sytuacji łatwo o przyjmowanie za dobrą monetę (niekiedy także tworzenie) mitów i legend, które mają podnieść poczucie wartości, moralnej przewagi. Niestety, obserwacja owych zjawisk z dystansu pozwala stwierdzić, ze rezultat takich poczynań bywa odwrotny.