Polski dziennikarz pozwany przez spółkę kremlowskiego oligarchy. "To próba zastraszenia polskich mediów"

Rzeczkowski, dziennikarz "Polityki" (obecnie na wypowiedzeniu do końca kwietnia 2022 r.), od lat pisze o rosyjskich interesach w Polsce, zarówno na łamach prasy, jak i w książkach ("Obcym alfabetem. Jak ludzie Kremla i PiS zagrali podsłuchami" oraz "Katastrofa posmoleńska. Kto rozbił Polskę").

Rzeczkowski pisał m.in. o Marku Falencie, udziałowcu Składów Węgla, który w został skazany w 2016 roku przez Sąd Okręgowy w Warszawie na 2,5 roku więzienia w związku z tzw. aferą podsłuchową w restauracji Sowa. Afera ta pośrednio obaliła rząd PO.

W piątek 11 lutego przed sądem w Warszawie rozpoczął się proces Rzeczkowskiego oraz tygodnika "Polityka". Zostali oni pozwani przez rosyjską spółkę węglową KTK, kontrolowaną przez rosyjskiego oligarchę Michaiła Gucerijewa.

W zaskarżonych przez rosyjską firmę KTK trzech artykułach w "Polityce" Rzeczkowski pisał, że "Falenta we współpracy z Rosjanami miał przejmować dla nich polskie firmy zajmujące się hurtową i detaliczną sprzedażą ich węgla. I to metodami mocno kontrowersyjnymi, rodzącymi skojarzenia z tymi, które są charakterystyczne dla reguł biznesu w stylu wschodnim". 

Rosyjska firma uznała, że naruszone zostało jej dobre imię. Domaga się przeprosin oraz wpłaty 35 tysięcy złotych na rzecz Fundacji Rodzin Górniczych w Katowicach. 

Iwan Gepting, prezes KTK Polska, przekonywał w "Pulsie Biznesu" w 2019 roku: - Nigdy nie byliśmy partnerami biznesowymi z Falentą. Nie sprzedaliśmy Falencie nawet kilograma węgla. Nasz kontakt ograniczył się tylko do jednej transakcji, sprzedaliśmy Markowi Falencie wierzytelność wartą blisko 30 mln zł. Nie zapłacił.

Sebastian Łupak: Jak oceniasz ten proces?

Grzegorz Rzeczkowski, dziennikarz "Polityki": To jest niebezpieczny precedens. Kolejna bariera została przełamana – polski dziennikarz jest pozwany przez firmę należącą do kremlowskiego oligarchy.

Oceniam ten proces jako próbę zakneblowania ust mi oraz tym dziennikarzom, którzy zajmują się sprawami aktywności rosyjskiej w Polsce. To jest pokaz siły i próba zastraszenia. To ma być przykład dla innych, by pewnymi sprawami się nie interesowali.

Przypomnę, że w Rosji tak właśnie ucisza się wciąż niezależnych dziennikarzy i ich redakcje – wytacza im się procesy i zmusza do usuwania całych tekstów z internetu.

Ale każdy, kto czuje, że jego dobre imię zostało naruszone, ma prawo do obrony. To wciąż wolny kraj i wolne sądy. Dotyczy to tak samo bogatych oligarchów…

Nie kwestionuję ich prawa do obrony i sądu. Ale jak stwierdziły międzynarodowe organizacje broniące wolności słowa, takie pozwy jak ten, mają na celu zastraszenie.

Z niczego, co napisałem, nie wycofuję się. Wszystko potwierdziłem u moich źródeł. Kontaktowałem się z KTK, żeby poznać ich stanowisko. Mieli możliwość odpowiedzi na pytania. Dochowałem rzetelności dziennikarskiej.

To nie jest twój jedyny proces...

Mam kilka innych procesów wytoczonych mi przez biznesmenów robiących interesy z Rosją, ludzi związanych niegdyś z CBŚ czy SKW – Służbą Kontrwywiadu Wojskowego. Każdy ten proce ma za zadanie mnie przestraszyć i uciszyć. Przy czym nie są procesy o całe teksty, o opisane przeze mnie sytuacje, ale o niewielkie fragmenty, nawet dwa, trzy zdania wyrwane z artykułu. Niektóre z osób miały nawet problem ze wskazaniem, w jaki sposób naruszyłem ich dobra osobiste.

Jak potężny jest koncern, który cię pozwał?

KTK (Kuzbaska Kopania Paliwowa) to potężna firma działająca na Syberii. Operuje na terenach, gdzie znajdują się jedne z największych złóż węgla kamiennego na świecie, które szacuje się na ponad 700 mld ton, czyli dziesięć razy więcej niż polskie. To jest spółka zamożna – ma przychody na poziomie kilkuset milionów dolarów. Dla nich koszty sądowe to nic.

A jaki jest jej związek z Polską?

To jest firma zaopatrująca w węgiel najważniejsze polskie elektrownie. Za tą spółką stoi ważna oligarchiczna rodzina, a na jej czele jest kremlowski oligarcha Michaił Gucerijew. On ma ogromne wpływy polityczne. Jest przyjacielem Aleksandra Łukaszenki, od Putina odbierał m.in. Medal Honoru, a od Dyrektora Federalnej Służby Bezpieczeństwa order za wyróżnienie w operacjach specjalnych.

Uważasz, że ta sprawa ma szerszy kontekst?

Staram się opisywać sprawy fundamentalne dla kraju – a takim właśnie jest bezpieczeństwo, nie tylko energetyczne, rozumiane jako wolność od wpływów obcych służb, głównie tych ze Wschodu. To, że jestem pozywany przez związanych z Kremlem Rosjan powinno niepokoić opinię publiczną.

Dlaczego?

To jest niebezpieczne dla polskiej demokracji i wolności słowa. Opinia publiczna ma bowiem prawo wiedzieć, co się dzieje w państwie.