Podziemie poakowskie w województwie śląsko-dąbrowskim w latach 1945 - 1947

Monografia Podziemie poakowskie w województwie śląsko-dąbrowskim w latach 1945–1947 autorstwa Adama Dziuby - pracownika Oddziału IPN w Katowicach, została wydana przez krakowskie wydawnictwo Societas Vistulana we współpracy z krakowskim oddziałem IPN. Pozycja dotyczy mało do tej pory znanej problematyki działań śląskiego podziemia przeciwko nowej, komunistycznej władzy.

Autor w trzech pierwszych rozdziałach odtworzył i opisał struktury największych organizacji poakowskich, istniejących na terenach ówczesnego województwa śląskiego, a także formy ich aktywności – w przystępnej formie omówił akcje zbrojne, metody walki propagandowej i wywiadowczej. Przedstawił także kontrakcję aparatu bezpieczeństwa, zakończoną ostateczną likwidacją organizacji poakowskich w latach 1946–1947.

W drugiej części pracy omówił stosunek podziemia do najistotniejszych aspektów polskiej rzeczywistości - stosunków ze Związkiem Sowieckim, przemian politycznych, gospodarczych a także do poszczególnych podmiotów ówczesnej polityki.

Przedmiotem analizy stał się stosunek powojennej konspiracji do obozu rządzącego, partii opozycyjnych, instytucji państwowych, a także wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi organizacjami podziemnymi i Kościołem katolickim. Rozważania kończy rozdział poświęcony poglądom podziemia na metody rozwiązania kwestii narodowościowych nurtujących w omawianym okresie Górny Śląsk - weryfikację narodowościową na Śląsku Opolskim, rehabilitację osób wpisanych w czasie wojny na Niemiecka Listę Narodowościową oraz masowe wywózki Niemców z Górnego Śląska.

Rozległa, przeszło 500-stronicowa monografia powinna zainteresować historyków, a ze względu na wagę poruszanych problemów i żywy, przystępny język także innych czytelników.