Perfumy. Uwarunkowania kulturowo-społeczne

Zapach jest elementem doświadczenia prawie wszystkich ludzi. Proces uspołecznienia, któremu człowiek podlega jest również procesem socjalizacji zapachowej. Coraz więcej badań naukowych przemawia za faktem, że zapachy wpływają na ludzkie myślenie i zachowanie. Wiele jest też przykładów ukazujących jak ważnym nośnikiem społecznych informacji jest zapach. Można śmiało powiedzieć, że woń wpisana jest we współczesne zjawiska społeczne, jak i, co oczywiste, w życie poszczególnych jednostek.

Mimo, że współczesna socjologia jest w coraz większym stopniu dyscypliną wielowymiarową, niewiele jest w niej badań nad zmysłowymi aspektami życia społecznego. Lukę tę stara się wypełnić ta książka. Składają się na nią dwie podstawowe części: pierwsza poświęcona jest zapachowi i jego społecznym aspektom, druga – perfumom.

W części pierwszej omówione zostały takie zagadnienia jak: fizjologia zmysłów człowieka, wpływ woni na zachowania ludzi, funkcjonowanie zapachu w przestrzeni społecznej, indywidualne i społeczne funkcje zapachu, a także miejsce doznań zmysłowych w nauce i kulturze.

Część druga książki poświęcona jest perfumom. Ukazuję ich obecność w różnych obszarach życia kulturowo-społecznego, a w szczególności w muzyce, literaturze, historii i mitologii, sztukach plastycznych, przestrzeni miejskiej, polityce, religii i sztuce kulinarnej. Przyjmując perspektywę historyczną dokonuję analizy wzornictwa flakonów perfumeryjnych i nazw perfum. Omawiam też komponowanie pachnideł jak i jego silne powiązanie z kulturowo-ekonomicznymi procesami. Przestawiam wybrane aspekty promocji pachnideł, regulacji prawnej, analizę wonnych kompozycji w kontekście kultury indywidualizmu, jak i prezentuję perfumeryjne upodobania w różnych krajach świata. Najobszerniejszą część, poświęconą społeczno-kulturowej historii pachnideł poświęcam przedstawieniu i uzasadnienie historycznych przemian konwencji zapachowych, zachodzących pod wpływem zmian w kulturze i społeczeństwach różnych epok, ale i różnych szerokości geograficznych. Część ta nie tylko ukazuje kierunki owych przemian, ale też przedstawia ich
społeczno- obyczajowo-kulturowe tło.

Sensoryczne aspekty życia codziennego i codziennych praktyk, obecność pachnideł w otaczającym nas świecie jednoznacznie wskazują, że historia rozwoju sztuki perfumeryjnej jest swoistą historią tradycji i obyczajów człowieka, a rola pachnideł wykracza poza walory doceniane jedynie zmysłem powonienia.

Książkę rozpoczynają rozważania nad rolą zmysłu powonienia w życiu człowieka, a kończą spostrzeżenia dotyczące znaczenia pachnideł w życiu jednostek, grup społecznych i w kulturze. Tym samym uświadamiają, że niewielki szklany flakon wypełniony płynem to nie tylko buteleczka perfum, ale też ważny element kultury.