pedagogika. Uczeń z wadą słuchu w szkole ogólnodostępnej. Podstawy metodyki nauczania języów obcych

Jak rozmawiać z uczniem niesłyszącym? 1. Starajmy się przyciągnąć uwagę ucznia, zanim zaczniemy mówić. Można to zrobić przez ustawienie się w polu widzenia ucznia, zawołanie lub dotknięcie go w ramię. Należy się jednak dowiedzieć, czy uczeń akceptuje taki rodzaj kontaktu. Upewnijmy się, że dziecko na nas patrzy i jest gotowe nas wysłuchać. 2. Ustawiajmy się zawsze naprzeciwko ucznia niesłyszącego, nasza twarz powinna być dobrze oświetlona, co oznacza, że nie możemy np. stać na tle okna. Ucząc dziecko niesłyszące, miejmy świadomość, że niektóre elementy naszego wyglądu (np. zarost, ciemne okulary, zbyt krzykliwy kolorystycznie ubiór) lub zachowania (np. zasłanianie ręką twarzy, opieranie twarzy na dłoniach w czasie siedzenia przy biurku, zbytnia gestykulacja), przeszkadzają w dobrym odczytywaniu mowy z ust. 3. Starajmy się mówić z odległości około jednego, dwóch metrów, gdyż większa odległość zniekształca odbiór głosu w aparatach słuchowych (głos dochodzi jednak bez zniekształceń nawet z dużej odległości, jeśli używamy systemu FM – zob. rozdział 3. Uczeń niesłyszący w klasie). 4. Mówmy głosem o naturalnym natężeniu, nie spowalniajmy wypowiedzi, ale starajmy się mówić wyraźnie. Krzyk na nic się nie zda (a może nawet sprawić ból), gdyż zniekształca słowa, a mówienie zbyt ciche jest po prostu niesłyszalne. Nie artykułujmy przesadnie, gdyż utrudnia to czytanie z ust! 5. Upewnijmy się, że uczeń dobrze nas zrozumiał, ale nie przez pytanie „Czy rozumiesz?” (można się wtedy spodziewać odpowiedzi twierdzącej), prośmy raczej o powtórzenie przekazywanej informacji (np. przez pytanie: „Co masz zrobić?”). Starajmy się mówić prostymi zdaniami (oczywiście poprawnymi gramatycznie, bez nadmiernych uproszczeń), używajmy prostego słownictwa, w razie potrzeby możemy posłużyć się pismem. Nie jest konieczne jednak zapisywanie całej wypowiedzi, lecz ewentualnie pojawiającego się słowa lub wyrażenia, jeśli zorientujemy się, że uczeń go nie zna. 6. Uważnie słuchajmy, co uczeń nam odpowiada. Jeśli nie rozumiemy, nie ukrywajmy tego, poprośmy o powtórzenie, powiedzmy, co zrozumieliśmy (przy okazji możemy podpowiedzieć niesłyszącemu rozmówcy brakujące słowa), i upewnijmy się, czy właśnie o to chodzi. 7. Starajmy się zrozumieć osobę, która chce nam coś powiedzieć, nie prośmy o pomoc kolegów, innych uczniów (nie traktujmy ich jak tłumaczy) i patrzmy na dziecko (nie szukajmy wzrokiem pomocy u innych osób, to naprawdę bardzo zniechęca!). Przecież, gdy mówi do nas obcokrajowiec, staramy się go zrozumieć i pobłażliwie traktujemy jego fonetyczne i gramatyczne niezręczności! 8. Uczniowi niesłyszącemu trudno jest śledzić tok lekcji, w której zabierają głos różne osoby, kiedy np. toczy się dyskusja. Dużą pomocą będzie uwrażliwienie także kolegów i koleżanek z klasy, aby mówiąc, zwracali się twarzą w stronę ucznia niesłyszącego. Nauczyciel może pomóc uczniowi niesłyszącemu w zorientowaniu się, kto mówi, np. przez dyskretne wskazanie ręką na osobę zabierającą głos. Idealnym rozwiązaniem będzie ustawienie krzeseł w kształt koła, aby każdy mógł patrzeć na twarze innych osób – może to być wykonalne zwłaszcza w czasie zajęć z języka obcego, kiedy uczniowie dzieleni są na grupy. 9. Uczniowie niesłyszący mają pewne cechy wspólne, jednak znacznie więcej cech, które różnią ich między sobą. Są osobami o różnym temperamencie, stylu uczenia się, rodzaju motywacji do nauki. Mają swoje indywidualne zainteresowania i określony typ poczucia humoru. Kiedy lepiej poznamy ucznia, z którym pracujemy, dowiemy się nie tylko o jego problemach, lecz także o mocnych stronach, będzie nam łatwiej znaleźć najbardziej adekwatny w danej sytuacji sposób komunikowania się z nim.