pedagogika. Systemy normatywne w świadomości osób uwięzionych. Studium socjopedagogiczne
Forma wydania | Książka |
Rok wydania | 2014 |
Autorzy | |
Wydawnictwo |
Niniejsze opracowanie, którego treść koncentruje się na problematyce systemów normatywnych w świadomości osób uwięzionych, przeznaczone jest zarówno dla nauczycieli i wychowawców zatrudnionych w więziennictwie, jak również dla studentów przygotowujących się do pełnienia roli wychowawcy resocjalizującego, czy to w środowisku zamkniętym, czy w rzeczywistości otwartej, przed którą otwierają się stopniowo ogromne możliwości wypełniania zadań społecznie ważnych, a dotyczących przywracania społeczeństwu osób uwikłanych w aktywność przestępczą. Do realizacji tych zadań niezbędna jest diagnoza, której przedmiot stanowi człowiek traktowany jako całość wraz z jego kontekstem sytuacyjno-środowiskowych uwarunkowań funkcjonowania indywidualnego i społecznego... W książce podjęto próbę przybliżenia problematyki związanej z systemami normatywnymi, które zasadniczo stanowią przedmiot zainteresowania prawa. Do rzadkości można zaliczyć opracowania koncentrujące się na systemach normatywnych w świadomości osób uwięzionych a prowadzone przez pedagogów. Wśród nielicznych badań na ten temat na uwagę zasługują prace A. Szymanowskiej, która w publikacji Więźniowie i funkcjonariusze wobec norm obyczajowych i prawnych jako jedna z pierwszych przedstawiła analizy rzeczywistości więziennej, przez całe dziesięciolecia hermetycznej i bezwzględnie odciętej od społeczeństwa. Z kolei M. Kosewski, poszukując źródeł zachowania przestępczego, zaznaczył, że w procesie dojrzewania przestępczego coraz sprawniej działają mechanizmy redukcji dysonansu moralnego, redukujące czyny przestępcze do zwykłych zachowań, niepodlegających wartościowaniu, natomiast piętno społeczne i umieszczenie w zakładzie zamkniętym proces ten przyspieszają... Celem prezentowanej książki jest dokonanie socjopedagogicznej charakterystyki funkcjonowania systemów normatywnych w świadomości więźniów. W warunkach modernizacji społecznej, która realizuje się w Polsce od ponad dwudziestu lat, należy pytać o kondycję normatywną: prawną, obyczajową, moralną i religijną społeczeństwa. W opracowaniu, obejmującym tylko część zgromadzonych materiałów empirycznych dotyczących świadomości normatywnej więźniów, zwrócono uwagę tylko na wybrane kwestie. Na podstawie zebranych i przeanalizowanych wyników badań empirycznych ukazano religijność i moralność więźniów na początku pierwszej dekady XXI w. (głównie wartości, normy oraz oceny moralne i religijne) oraz ich przemiany. Na książkę składa się pięć rozdziałów.
Numer ISBN | 978-83-7850-625-6 |
Wymiary | 160x235 |
Oprawa | miękka |
Liczba stron | 290 |
Język | polski |
Fragment | Na książkę składa się pięć rozdziałów. W pierwszym, pt. Systemy normatywne w teorii i badaniach empirycznych, przedstawiono najpierw zagadnienie dotyczące presji społeczeństwa w odniesieniu do przestrzegania norm przez obywateli. Poprawne funkcjonowanie człowieka w społeczeństwie i państwie jest możliwe jedynie pod warunkiem przestrzegania podstawowych norm regulujących funkcjonowanie tych rzeczywistości. Dlatego priorytetową pozycję zajmuje normatywny system prawny i ważniejsze percepcje jego treści. Kolejne poruszone w rozdziale kwestie odnoszą się do normatywnego systemu obyczajowego zarejestrowanego w wybranych badaniach kulturowych, normatywnego systemu moralnego zakorzenionego w tradycji badań socjologicznych oraz normatywnego systemu religijnego w wybranych badaniach empirycznych. Rozdział drugi, zatytułowany Świadomość normatywna i jej rodzaje, poświęcono przede wszystkim problematyce definiowania świadomości społecznej, zwłaszcza świadomości normatywnej. Uwypuklono w nim świadomość norm prawnych, obyczajowych, moralnych oraz religijnych. Z uwagi na rozległość problematyki refleksje te będą dotyczyć tylko wybranych kwestii, mianowicie tych, które uznano za szczególnie istotne dla charakterystyki stanu świadomości normatywnej więźniów. W kolejnym rozdziale, pt. Uwarunkowania świadomości normatywnej a mechanizmy anormatywności (anormalności) więźniów, podkreślono uwarunkowania indywidualne (osobowościowe) tej świadomości. Następnie omówiono uwarunkowania środowiskowe, gdyż socjalizacja pierwotna w rodzinie oraz wtórna w społeczeństwie mogą z jednej strony owocować pozytywnymi efektami wychowawczymi, z drugiej natomiast wpływać destrukcyjnie na zachowanie jednostki. W analizie przyczyn społecznych ponownie zwrócono uwagę na socjalizację wtórną, ale z uwzględnieniem roli mężczyzny w jakości funkcjonowania rodziny inkarcerowanej. W ramach omawiania przyczyn kulturowych anormatywności więźniów podjęto analizę socjalizacji do oczekiwań społecznych – instytucjonalnych. Poruszono również zagadnienie wolności w kontekście odpowiedzialności, które w społeczeństwie ponowoczesnym przyjmują zróżnicowane formy. W rozdziale czwartym zamieszczono prezentację wyników badań dotyczących świadomości normatywnego systemu prawnego u osób uwięzionych. Rozdział nosi tytuł Normatywny system prawny jako wartość uznawana i realizowana. W kolejnych podrozdziałach przybliżono opinie badanych osób na temat rzeczywistości rodziny pochodzenia. Najpierw opisano jej strukturę, następnie zwrócono uwagę na dysfunkcje i patologie zarejestrowane w świadomości respondentów oraz opisano tę rzeczywistość jako ich środowisko wychowawcze. Z kolei w podrozdziale czwartym przedstawiono opinie na temat wybranych ocen aktualnego funkcjonowania badanej reprezentacji. Problematyka perspektywy dalszego życia po odbytej karze pozbawienia wolności zamyka rozdział poświęcony normatywnemu systemowi prawnemu w świadomości osób uwięzionych. W rozdziale ostatnim, pt. Normatywny system moralny i religijny więźniów, zaprezentowano wyniki badań empirycznych, dzięki którym możliwe stało się odnotowanie pewnego aspektu świadomości normatywnej więźniów. W pierwszej kolejności przedstawiono obraz ich religijności i moralności. Następnie ukazano problem moralności religijnej tych osób. Interesujący z punktu widzenia resocjalizacji przestępców jest problem ich skutecznej readaptacji społecznej. Sygnalnie przedstawiono normatywny system prawny jako wartość uznawaną i realizowaną przez więźniów oraz podjęto analizę specyficznej komunikacji werbalnej przestępców w kontekście logoterapii w pracy resocjalizacyjnej. |
Recenzja | Walorem publikacji są konkretne odpowiedzi na pytania: jak systemy normatywne wpływają na regulację i kontrolę zachowania osób osadzonych w zakładach karnych [...], jak z nimi postępować, co im oferować, zapraszając do osobowej – personalistycznej relacji. Dominująca problematyka znaczenia wartości w myśleniu humanistycznym, w tym również religijnym, nakreślona przez Autora, jest ciekawą propozycją w rozumieniu przestępczości. [...] Książkę można polecać każdemu, kto interesuje się nie tylko resocjalizacją, lecz także szeroko rozumianą kulturą opartą na sprawdzonych społecznych wzorcach, osobowej akceptacji i tolerancji innych. Z recenzji prof. dra hab. Zdzisława Majchrzyka Walorem recenzowanej książki dra Tadeusza Sakowicza jest fakt, że obok prezentacji opracowania informacyjno-podręcznikowego jest ono wartościowe nie tylko dla czytelnika zainteresowanego zagadnieniami przestępczości, resocjalizacji i systemów normatywnych w ogóle. Charakterystyczną cechą publikacji jest kompleksowe ujęcie wielowątkowej i zarazem interdyscyplinarnej problematyki. Z recenzji ks. prof. dra hab. Andreja Slodički Praca dra Tadeusza Sakowicza jest bodajże jedną z pierwszych dotykających normatywnych systemów społecznych w świadomości więźniów i ma- jącą zarazem charakter reprezentatywności [...]. Sądzę, że nie było dotychczas takich opracowań w Polsce, które pokazywałyby pewien obraz świadomości przestępców zarówno w kontekście ich życiowych uwarunkowań rodzinnych, charakteru aktywności przestępczej, jak i świadomości norm prawnych, obyczajowych, moralnych i religijnych. Publikacja zasługuje na szczególną uwagę przez wzgląd na połączenie dorobku socjologów i pedagogów z od- ległej i oddalającej się historii, jak również socjologów i pedagogów antycypujących perspektywę rozwoju społecznego na najbliższe lata. Z recenzji prof. dra hab. Mirosława Śmiałka |
Podziel się opinią
Komentarze