Olga Tokarczuk odebrała Nobla. Przepiękne słowa o Polce

Olga Tokarczuk odebrała Nobla. Podczas ceremonii każdy laureat usłyszał o sobie i swoich osiągnięciach kilka naprawdę poruszających słów. Tokarczuk powstrzymała emocje, ale było widać, że jest ogromne wzruszona.

- Polska to skrzyżowanie Europy, może jej serce. Tragiczna historia, którą widzimy w prozie Olgi Tokarczuk, mierzy się z antysemityzmem. Próbuje uchwycić Polskę, która nie jest nigdy w tym samym miejscu. Jej połączenie niesamowitej rzeczywistości, opętanie mitologią, tworzą najbardziej oryginalne prozatorskie dzieło na świecie - usłyszeliśmy.

"Wirtuoz portretowania", "Pisze o rzeczach, o których nikt inny nie pisze" - nikt tak jeszcze nie mówił o Polce.

- "Bieguni" to deszcz różnych notatek, porusza się miedzy różnymi mapami, krąży wokół przeróżnych biegunów - to słowa o jednej z najważniejszych książek Tokarczuk. - Miejscowości, które opisuje, postaci, ich losy, tworzą freski baśni. Żyjemy i umieramy w opowieściach innych. Takim miejscem jest Katyń – jednocześnie miejsce umierania i las - mówił prof. Per Westberg w laudacji.

- Według Tokarczuk nie ma historii, są po prostu ludzkie życia - usłyszała pisarka.

Wspomniano także "Księgach Jakubowych": – 1000-stronicowa powieść to bogactwo, którego dziś nie jesteśmy w stanie gdzie indziej znaleźć. Widzę, jak Alfred Nobel jest z niej dziś dumny.

Historia, która nie jest łatwa

Przypomnijmy, Tokarczuk jest laureatką za zeszły, 2018, rok. Dlaczego więc odbiera nagrodę rok później?

W zeszłym roku Akademia Szwedzka, czyli elitarna grupa 18 mianowanych dożywotnio jurorów, prawie się rozpadła. Nie było w ogóle obrad jury.

Przyczyną całego zamieszania był związany z Akademią fotograf francuski Jean-Claude Arnault, który trafił do więzienia na 2,5 roku za gwałt.

Arnault jest mężem zasiadającej w Akademii poetki szwedzkiej Katariny Frostenson. Gdy na jaw wyszło, że jej mąż od lat molestował kobiety, a nawet je gwałcił, Frostenson zrezygnowała z zasiadania w szacownym gronie.

Kontrowersje dotyczyły nie tylko zarzutów natury seksualnej. Arnault miał znać od żony – wcześniej niż wszyscy - nazwiska laureatów. Poza tym para miała defraudować pieniądze Akademii, przepuszczane przez prowadzony przez nich w Sztokholmie klub poetycko-muzyczny Forum. Na terenie Forum miało też dochodzić do molestowania kobiet.

Wybuchł skandal nie tylko na całą Szwecję, ale właściwie na cały świat. Wkrótce swoją działalność zawiesiły kolejne osoby z Akademii Szwedzkiej. Zaczęły się wewnętrzne spory i kłótnie. W rezultacie z 18 osób, zasiadających w Akademii teoretycznie dożywotnio, zostało raptem 11. Dlatego właśnie w zeszłym roku Akademia nie zebrała się na obrady. Trzeba było dobrać siedmiu nowych członków.