Nowy wspaniały żołnierz. Rewolucja biotechnologiczna i wojna w XXI wieku

Jest to książka nie tylko o przyszłości amerykańskiej wojny i amerykańskiego żołnierza, do jakiej doprowadzą współczesne badania naukowe, ale też o teraźniejszości i przeszłości. Jej przedmiotem nie jest rozwój systemów broni, lecz badania i innowacje umożliwiające wpływanie na umiejętności, zdolności, emocje i sprawność człowieka. Rewolucja biotechnologiczna w takich dziedzinach jak między innymi psychofarmakologia, neurobiologia, bioelektronika, genetyka i inżynieria genetyczna prowadzi do konstruowania „nowego wspaniałego żołnierza”. Jednocześnie wyłaniający się przyszły amerykański sposób prowadzenia wojny będzie urzeczywistnieniem wielu wizji fantastyki naukowej.

Gdy próbuję sobie wyobrazić amerykańskiego żołnierza przyszłości, widzę bohaterów świata wykreowanego przez Williama Gibsona w kultowej cyberpunkowej powieści Neuromancer (1984). Będzie jak Case – główny bohater i haker – nie tylko zanurzony w wirtualnym świecie cyfrowej komunikacji w czasie rzeczywistym, bo to już się dokonało, ale też rekonfigurowany za pomocą farmaceutyków, bionicznych implantów i interwencji genetycznych. W świecie Gibsona technicznie ulepszani ludzie stają się superistotami. Amerykanie pragną superżołnierzy.
Książka Nowy wspaniały żołnierz dopełnia tryptyk, w którym Kamieński pokazuje, jak rozwój naukowy, fantastyczne odkrycia i rewolucja naukowo-techniczna zmieniają oblicze wojny, kreują nowych demiurgów o zwiększonym kognitywnym i fizycznym potencjale, o zdolnościach do przekraczania dotychczas nienaruszalnych granic. Zjawisko wykorzystania zdobyczy nauki do podnoszenia efektywności strategii i taktyk wojennych jest historycznie udowodnionym faktem. Jest też zrozumiała i dość oczywista. Pozwalała ona przetrwać i rozwijać się, odsuwała zagrożenia, oswajała strach. Niepokoić natomiast może – co przebija z niemal każdej strony publikacji – współczesna fascynacja „technologią ciała” i pozbawione refleksji etycznej epatowanie nieograniczonymi możliwościami w wojnie „neurobiologicznie idealnych żołnierzy”, pozbawionych zdolności oceny moralnej własnych zachowań. (pobierz plik PDF >>)

Z recenzji prof. Teresy Łoś Nowak w: Stosunki Międzynarodowe, 2 (51), 2015

To książka o żołnierzu jako istocie ludzkiej, który w obliczu eksplozji i ekspansji technologii wzmacniających jego parametry fizyczne i psychiczne ulega postępującej instrumentalizacji, wyzbywając się tradycyjnie rozumianego i przeżywanego człowieczeństwa. Praca ta umacnia pozycję Autora jako naukowca o niesłychanej erudycji, umiejętności multidyscyplinarnej analizy złożonych zjawisk społecznych, a przy tym potrafiącego w wartki i przystępny sposób pisać o skomplikowanych problemach współczesnego świata.

Z recenzji dr. hab. Artura Gruszczaka, prof. UJ
Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UJ

Autor opuścił «znane i bezpieczne wody», śmiało zapuszczając się na obszar, gdzie nauki medyczne zbliżają się do zagadnień inżynieryjnych, a etyka z bezradnością przygląda się manipulowaniu nie tylko ludzkim mózgiem, ale również próbom ingerowania w kod genetyczny. Jest to w pełni oryginalne dzieło naukowe przygotowane z dużą erudycją i odwagą intelektualną, w którym autor poszerza czasowy horyzont poznawczy fenomenu wojny o wymiar już nie tylko prognostyczny, lecz wręcz futurologiczny.

Z recenzji dr. hab. Krzysztofa Kubiaka, Dolnośląska Szkoła Wyższa

Książka stoi na pograniczu faktów naukowych i futurologii, ale takiej futurologii, która na naszych oczach staje się faktem. To także książka o moralności w czasach cyfryzacji i cyborgizacji.

Sidey Myoo, Instytut Filozofii UJ

Tę obszerną, gęstą od faktów i interpretacji oraz w pewnym sensie prognostyczno-profetyczną pracę czyta się z niekłamaną przyjemnością zarówno z uwagi na klarowność przewodu myślowego zaproponowanego przez autora, elegancką narrację, jak i głębokie osadzenie jej w przestrzeni klasycznej europejskiej myśli humanistycznej. Fakt, że dzieło tak dużego kalibru poświęcone w swej najgłębszej istocie kwestiom militarnym wyszło spod pióra przedstawiciela nauk społecznych na uczelni cywilnej, jest poniekąd ilustracją dosadnej uwagi rzuconej ongiś w przestrzeń publiczną przez francuskiego męża stanu Georges’a Clemenceau: „wojna jest przedsięwzięciem zbyt poważnym, aby powierzyć je zawodowym wojskowym”.

Andrzej Wojtas, redaktor naczelny MMS „Komandos”

To jedno z nielicznych na świecie, a w Polsce na pewno jedyne, prawdziwe dzieło naukowe, ukazujące, jak można wpływać na aspekt ludzki w działaniach bojowych. Jest to książka niezwykła, bo niezwykłego autora. Nikt dotąd nie zgromadził pod jednym tytułem takiej wiedzy o sposobach wpływania na poprawę ludzkich możliwości w działaniach bojowych, popierając to ogromną faktografią. Kto powinien, a kto musi być czytelnikiem tej pozycji? Z pewnością książkę powinien przeczytać każdy wojskowy. Ten dowodzący zespołami żołnierzy od szczebla pododdziału, jak również planista każdego szczebla, planujący i organizujący walkę – nawet na najniższym szczeblu. A muszą ją przeczytać i jednocześnie przeanalizować, przy jednoczesnym wyciągnięciu właściwych wniosków, najwyżsi dowódcy – od szczebla związku taktycznego poprzez rodzaj sił zbrojnych do instytucji centralnych..

mjr rez. dr inż. Maciej Zimny, były oficer 6 BPD i GROM

Łukasz Kamieński - adiunkt w Instytucie Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ. Specjalizuje się w strategii, historii i teorii wojny oraz związkach między technologią i wojną. Autor książek: Technologia i wojna przyszłości. Wokół nuklearnej i informacyjnej rewolucji w sprawach wojskowych (2009) oraz Farmakologizacji wojny. Historia narkotyków na polu bitwy (2012).