Nadia Sawczenko

Nadia Sawczenko jest ukraińską żołnierką, pilotem wojskowym, a także posłanką do Rady Najwyższej Ukrainy.

Nadia Sawczenko – biografia

Nadia Wiktoriwna Sawczenko urodziła się 11 maja 1981 roku w Kijowie. Podjęła studia na kierunkach dziennikarstwo oraz architektura wnętrz, jednak zrezygnowała, aby zgłosić się ochotniczo do wojska. Początkowo odbywała służbę w jednostce łączności wojsk kolejowych, następnie została komandosem Żytomierskiej Brygady Powietrznodesantowej. Jako jedyna kobieta znalazła się w ukraińskim kontyngencie podczas misji w Iraku.

Dzięki podaniu Nadii Sawczenko ukraińskie ministerstwo obrony dopuściły kobiety do studiów na Charkowskim Uniwersytecie Sił Powietrznych. Tym samym stała się pierwszą studentką uczelni. Swoją karierę wojskową kontynuowała w charakterze nawigatora bombowców i śmigłowców bojowych w 3. Pułku Lotniczym w Brodach. Po wybuchu walk we wschodniej Ukrainie w 2014 roku Nadia Sawczenko wzięła urlop i dołączyła na ochotnika do batalionu „Ajdar”.

Nadia Sawczenko – areszt i proces

Podczas walk w Gorłówce w Donabsie, w czerwcu 2014 roku, Nadia Sawczenko została wzięta do niewoli przez prorosyjskich separatystów. Wkrótce media obiegła wiadomość o jej aresztowaniu osadzeniu w więzieniu w Woroneżu w Rosji. Nadii Sawczenko postawiono zarzut przyczynienia się do zabicia dwóch rosyjskich dziennikarzy. Według strony rosyjskiej miała telefonicznie nakazać zastrzelenie reporterów ubranych w odzież ze specjalnymi oznaczeniami, wskazującymi, że są z telewizji. Strona ukraińska posiada jednak materiały, które wykluczają kontakt Nadii Sawczenko z artylerzystami, a także dowodzą, że postrzelone osoby nie miały oznaczeń na kurtkach. Wkrótce wobec Nadii Sawczenko pojawił się również zarzut nielegalnego przekroczenia przez nią rosyjskiej granicy.

Żołnierka została przetransportowana do Moskwy i osadzona w więzieniu na Pieczatnikach, a jej obrońcy wnieśli oficjalną skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W grudniu 2015 roku rozpoczęła strajk głodowy. 30 lipca następnego roku rozpoczął się proces przeciwko Nadii Sawczenko, w wyniku którego została skazana na 25 lat łagru za zarzucane jej od początku czyny. Ostatecznie została wymieniona na dwóch przetrzymywanych na Ukrainie żołnierzy rosyjskiego Głównego Zarządu Wywiadowczego.

W 2014 roku Nadia Sawczenko została odznaczona Orderem za Odwagę III Stopnia, a rok później Złotą Gwiazdą Bohatera Ukrainy.

Nadia Sawczenko w polityce

Jeszcze pozostając w moskiewskim areszcie, Nadia Sawczenko zgodziła się na start w wyborach parlamentarnych na Ukrainie w 2014 roku. Wystartowała z ramienia partii Julii Tymoszenko Batkiwszczyna na pierwszym miejscu listy krajowej. Została posłem do Rady Najwyższej Ukrainy, a później delegatem ukraińskim do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Choć Nadia Sawczenko stała się bohaterką i cieszyła się ogromnym poparciem społecznym, utraciła je po serii kontrowersyjnych wypowiedzi, między innymi na temat konieczności negocjacji z prorosyjskimi separatystami w celu odzyskania kontroli nad Donbasem kosztem Krymu. Pod koniec 2016 roku została usunięta z partii. W zamian powołała swój ruch społeczny Runa.

Nadia Sawczenko – książka

W 2016 roku ukazała się autobiografia Nadii Sawczenko „Nadia, więzień Putina”. Żołnierka rozpoczęła sporządzanie zapisków w więzieniu za namową adwokatów i kontynuowała prace nad książką po opuszczeniu aresztu. Oprócz opisu porwania i procesu Nadia Sawczenko zawarła w książce informacje o swojej karierze wojskowej. Autobiografię Sawczenko objął patronatem medialnym portal książki.wp.pl.