Miasto ma mieszkańców, wieś obywateli. Kajetana Koźmiana koncepcje wspólnoty politycznej (do 1830 roku)

Tematem przewodnim książki jest myśl polityczna Kajetana Koźmiana w okresie, kiedy był czynnym politykiem, a więc do 1830 roku. Zagadnieniem dominującym w omawianych tekstach poety jest kształt przyszłej wspólnoty politycznej wyłaniającej się po katastrofie rozbiorów. Kolejne koncepcje tej wspólnoty bardzo się różniły - Koźmian przeszedł ewolucję od ziemiańskiego konserwatyzmu do przekonania, że nowy naród będzie się tworzył na bazie chłopskiej kultury z jej prostymi cnotami.