Miasto Atrakcji. Narodziny kultury masowej na przełomie XIX i XX wieku

W „Mieście Atrakcji” Łukasz Biskupski opisuje przemiany rodzimej kultury popularnej na przełomie XIX i XX wieku i proces wykształcania się kina jako dominującej formy w uniwersum rozrywek Łodzi, największego ośrodka przemysłowego na terenie polskich prowincji Cesarstwa Rosyjskiego. Książka ukaże się w sierpniu 2013 r. i będzie dostępna w wersji papierowej oraz jako bezpłatny e-book.

Autor rekonstruuje system rozrywkowy miasta, śledząc „podwójne narodziny” kina. Kinematograf pojawił się w latach 90. XIX wieku jako nowa technologia zaadaptowana przez dziewiętnastowieczną kulturę atrakcji reprezentowaną przez salony osobliwości czy teatry variété. Dopiero po 1907 roku kino wyłoniło się jako osobny segment branży rozrywkowej, posiadający własne miejsca prezentacji i własną publiczność przyzwyczajoną do regularnych powrotów do kin w ramach praktyki, którą, za ówczesną prasą, można nazwać „kinomanią”.

Przyglądając się historii miasta atrakcji, możemy lepiej zrozumieć rolę masowej komercyjnej rozrywki w rozwoju nowoczesnego społeczeństwa konsumpcyjnego na peryferiach Europy. Kinematografy, jedne z najważniejszych miejskich przestrzeni konsumpcji, regularnie dostarczały najbardziej atrakcyjnych i stosunkowo przystępnych finansowo produktów kulturalnych, które jednocześnie stanowiły „atrybut nowoczesności”. Kinomania jako praktyka kulturalna umożliwiała udział w wyobrażonym stylu życia mieszkańców zachodnich metropolii, a filmy dostarczały wiedzy, jak być nowoczesnym. Kosmopolityczny charakter ówczesnej kinematografii pozwalał na stworzenie jednolitej, zhomogenizowanej publiczności, której liczebność wynikała z ogólnej zdolności społeczeństwa do uczestnictwa w praktykach konsumpcyjnych, odzwierciedlając tym samym właściwości peryferyjnej modernizacji.