Matrioszka w hidżabie

Zbiór reportaży będących efektem wieloletnich eksploracji Kaukazu Północnego, w szczególności podróży do Dagestanu i Czeczenii w latach 2008-2010. Kilka z zawartych w niniejszej książce tekstów było publikowanych w dwumiesięczniku Nowa Europa Wschodnia w 2009 i 2010 roku.

Kaukaz Północny to miejsce, znane głównie z wojny w Czeczenii oraz docierających stamtąd informacji o kolejnych porwaniach, zabójstwach czy atakach terrorystycznych. Miejsce rzadko odwiedzane przez polskich i zachodnich dziennikarzy, badaczy oraz podróżników. Akcja reportaży stanowi pretekst do szerszych komentarzy analitycznych wprowadzających w najważniejsze problemy regionu oraz refleksji antropologicznych pozwalających na lepsze zrozumienie odmiennego kaukaskiego świata, jego mieszkańców i kultury dzięki czemu książka może być interesującą lekturą zarówno dla jego badaczy, miłośników jak i podróżników. W Dagestanie uczestniczymy w życiu mieszkańców miast, w których wybuchy bomb, strzelaniny i prześladowania stały się nieodłącznym elementem codzienności. Odwiedzamy malownicze wysokogórskie auły, w których władza świecka ma niewiele do powiedzenia a życie regulują normy szariatu. Docieramy do sufickich mistrzów, za którymi podążają rzesze gotowych na wszystko miurydów (uczniów). Spotykamy się z
„wahabitami”, którzy muszą ukrywać swoją przynależność religijną aby uniknąć prześladowań oraz dziennikarzami, którzy broniąc ich praw trafili na milicyjną listę „do odstrzału”. Z młodymi ludźmi rozmawiamy o religii, która coraz głębiej wkracza w ich życie, często jako forma protestu przeciwko skorumpowanej, represyjnej władzy. Z nami, dla odmiany, niezmiernie chętnie spotykają się smutni panowie z Federalnej Służby Bezpieczeństwa i nie za bardzo orientujący się gdzie leży Polska szeregowi milicjanci. W Czeczenii rozmawiamy z mieszkańcami Groznego, przyjaciółmi zabitej kilka miesięcy temu obrończyni praw człowieka Nataszy Estemirowej, adwokatami w słynnych procesach oraz młodymi ludźmi, którzy przeszli przez piekło tortur i aresztów, byli zmuszeni do składania fałszywych zeznań. Zaglądamy do niekontrolowanych przez władzę górskich regionów, gdzie ślady wojny widać na każdym kroku. Poznajemy życie młodych kobiet „dyscyplinowanych” przez prezydenta Ramzana Kadyrowa nakazującego noszenie chust i spódnic,
zakazującego przedślubnych spotkań z kawalerami i uczącego jak żyć według ramzanowskiej wersji islamu. Przed czujnym okiem władz często ratuje nas przebranie.