Ludowe obrzędy doroczne

Praca poświęcona jest ludowym obrzędom dorocznym w Polsce południowo-wschodniej – regionowi w przeszłości bardzo zróżnicowanemu kulturowo, w którym występowało wiele różnorodnych grup etnograficznych: polskich, ruskich oraz mieszanych, a także dwa wyznania: zachodnio- i wschodniochrześcijańskie.

Te czynniki miały wpływ na ukształtowanie się obrzędowości dorocznej, podzielonej na okresy odpowiadające porom roku i wynikającej z jednej stron ze ścisłego powiązania z kalendarzem liturgicznym, a z drugiej – z rokiem gospodarczym i kalendarzem agrarnym.

Towarzyszące świętom obrzędy miały za cel zapewnienie ludziom jak najlepszej egzystencji. Dotyczyły więc wielu dziedzin ludzkiego życia: uprawy ziemi, hodowli zwierząt, zabezpieczenia przed zagrożeniami ze strony przyrody, ale także nieprzychylnością losu, regulowały w pewnym sensie także współżycie w gromadzie. Dlatego w obrzędach tych uciekano się do zabiegów o charakterze magicznym, zaklinania urodzaju, prowokowania szczęścia, opieki zmarłych, którzy, jak wierzono utrzymywali kontakt ze światem żywych.