Logos wódki

Obraz
Źródło zdjęć: © Inne

Poemat w oparach radzieckiego alkoholu – tak pisano o utworze Wieniedikta Jerofiejewa Moskwa-Pietuszki . Chyba tylko powieść Bułhakowa o Mistrzu i Małgorzacie dorównuje jej legendą.

Wieniedikt Jerofiejew dał rosyjskiej literaturze niezwykły poemat: Moskwa-Pietuszki , zapis jednej podróży pociągiem ze stolicy do Pietuszek, podróży konkretnej i metafizycznej, podróży z dna bytu na wyżyny marzeń, poematu wielkiego picia i wielkiej filozofii. Gdyby żył, skończyłby 70 lat. Jest postacią zrośniętą z folklorem i też wszyscy go znają. I wszyscy nazywają familiarnie imieniem głównego bohatera poematu: Wieniczka.

Człowiek przestępny

W piątek 11 maja 1990 roku, po 13-letnim pobycie w Stanach Zjednoczonych, przyleciałem do Moskwy. Byłem umówiony z Jerofiejewem , mieliśmy się wreszcie poznać osobiście. Uwielbiałem go jako pisarza. Nie zdążyłem jednak zastać go wśród żywych. Zdążyłem na pogrzeb. Jerofiejew nawet w trumnie wyglądał imponująco: słowiański witeź. Nabożeństwo żałobne odbywało się w cerkwi, wokół której kłębił się pstry tłumek złożony w połowie z przedstawicieli moskiewskiej śmietanki towarzyskiej, a w połowie z „fioletów” – zapijaczonych przyjaciół Wieniczki.

Jego styl można określić jako średniowieczny synkretyzm. Wysokie ideały i życiowe dno funkcjonują tuż obok siebie, splecione, środka w ogóle brakuje. Bohaterowie Jerofiejewa zawsze są „kosmiczni”: lumpy, stuknięci, nawiedzeni. Wyrzekają się świata, bo to warunek wniknięcia w istotę rzeczy. W sztuce „Noc Walpurgii” autor powierzył najważniejsze role właśnie takim bohaterom, „ludziom przestępnym”, jak mówią sami o sobie. To oni, odcięci od świata, zamknięci w murach zakładu dla psychicznie chorych wypowiadają w dramacie najistotniejsze słowa. Lekarze i sanitariusze są jedynie zjawami, wydają się panami życia, ale tylko się wydają. W ich rękach spoczywa władza, ale oni nie są zdolni do osiągnięcia duchowej ekstazy, jaka dana jest pacjentom.

Aleksandr Gienis

Pełna wersja artykułu dostępna w aktualnym wydaniu „Forum”.

Wybrane dla Ciebie
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]