Krytyczny słownik mitów i symboli nazizmu

W Hiszpanii, podobnie jak w Polsce, nazizm znany jest przede wszystkim w swoim aspekcie politycznym i wojskowym: to dla nas II wojna światowa, egzekucje i obozy. Rosa Sala Rose odwraca tę utrwaloną perspektywę: wszystkie okropności wojny to jej zdaniem zaledwie „czubek krwawej góry lodowej”. Proponuje więc, by sięgnąć do korzeni – do ludzkiego umysłu, którego niekiedy monstrualną działalność utrwalają mity i symbole nazizmu.

Autorka dokonuje bezlitosnej „sekcji zwłok” zbrodniczej ideologii, w czym od początku przyświeca jej jasno określony cel: chce odczarować tę ideologię, pokazać jej intelektualną miałkość i naukową nieprawomocność, aby pozbawić ją trującego uroku, jakim emanują rzeczy zakazane. Rose sprzeciwia się zarówno tym, którzy czynią z nazizmu tabu, jak i tym, którzy dopatrują się w tym ruchu demonicznych wpływów.

Jej książka składa się z siedemdziesięciu ułożonych alfabetycznie haseł-esejów, wyznaczających symboliczne terytorium nazistowskiej wyobraźni. Hasła obejmują następujące dziedziny: nazistowskie bestiarium (Orzeł, Wilk), symbole masowe (Dąb, Asfalt), ikony kultury (Wagner, Goethe, Paracelsus), mity topograficzne (Atlantyda, Japonia, Tybet, Linz), rytuały i emblematy (Powitanie nazistowskie, Swastyka, Pochodnia), bohaterowie (Fryderyk Wielki, Dżyngis-Chan, Faust), ideologia i demagogia (Cios w plecy, Rewolucja), mity apokaliptyczne (Ostateczne zwycięstwo, Zmierzch bogów), symbole demonologiczne i patologiczne (Żyd w opozycji do Aryjczyka, Nudyzmu i Wegetarianizmu). Lektura książki prowadzi do zaskakujących odkryć: okazuje się bowiem, że wiele zjawisk cechujących popularny obecnie nowoczesny styl życia, takich jak ekologia, wegetarianizm czy turystyka masowa, narodziło się bądź też ugruntowało pod wpływem ideologii nazistowskiej.

Książka dzięki ogromnej erudycji autorki i swej niezwykle przystępnej formule – jest lekturą odkrywczą i fascynującą, od której wprost nie można się oderwać. Jednocześnie osiąga wyznaczony sobie cel – u kresu tej niecodziennej czytelniczej przygody czeka nieodparty wniosek o intelektualnym ubóstwie i moralnej nędzy nazizmu. Książkę wzbogacają ilustracje oraz biogramy nazistów i osób, które inspirowały ich (świadomie lub nie), a także ich popierały.