Jak działa pamięć

Ileż razy każdy z nas mówił: „Mam to na końcu języka!” i nie umiał sobie czegoś przypomnieć? Ile razy jakiś przedmiot – jak Proustowska magdalenka – wysłał nas w czasy dzieciństwa? Ile razy nie mieliśmy pewności, czy coś nam się śniło, czy stało naprawdę? A déjà vu? To dopiero zagadka!

Neuropsycholożka i jej siostra dziennikarka wyruszają w szaloną podróż: od odkrycia hipokampu (konika morskiego, którego każdy z nas ma pod czaszką) aż po nowoczesne czytanie w myślach za pomocą rezonansu magnetycznego. Opowiadają o fałszywych wspomnieniach, zapominaniu i klastrach pamięci. Rozmawiają z mężczyzną, który cierpi na amnezję, dziesięcioma nurkami, czterema arcymistrzami szachowymi, śledczym z wydziału kryminalnego, śpiewakiem operowym, mistrzem pamięci, królową quizów, pisarką, laureatem Nagrody Nobla, klimatologiem i blogerką. Poza tym zrzucają własną siostrę Tonje z samolotu, żeby dowiedzieć się, czy istotnie w chwili zagrożenia człowiekowi przelatuje przed oczami całe życie (spokojnie, miała spadochron).

I szukają odpowiedzi na nurtujące je pytania. Czy możemy polegać na naszej pamięci? Jak to się dzieje, że wspomnienia dzieci różnią się od wspomnień starszych ludzi? Czy można wytrenować pamięć? Jak żyć z traumatycznymi wspomnieniami – i jak żyć, będąc całkowicie pozbawionym wspomnień?

Hilde Østby (ur. 1975) jest historykiem idei, pisarką, dziennikarką i byłym redaktorem wydawniczym. Zadebiutowała w 2013 roku bardzo dobrze przyjętą przez krytyków powieścią „Leksykon tęsknoty”.

Studiowała historię idei na Uniwersytecie w Oslo, jej praca magisterska dotyczyła Szekspira i różokrzyżowców. Pracowała jako dziennikarka w „Dagsavisen” i redaktor w Schibsted. Obecnie jest redaktorką w Bibliotece Narodowej i pisze artykuły do „Aftenposten”.

Ylva Østby (ur. 1979) jest neuropsychologiem i pisarką, jednym z czołowych norweskich ekspertów w dziedzinie funkcjonowania pamięci. Jej praca doktorska dotyczyła rozwoju neuropoznawczego dzieci i młodzieży. Obecnie przebywa na stypendium postdoktorskim na Uniwersytecie w Oslo.