IPN będzie współpracował z rosyjskim Archiwum Historii Najnowszej

Pełniący obowiązki prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Franciszek Gryciuk i dyrektor Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historii Najnowszej Natalia Tomilina podpisali w środę w stołecznej siedzibie IPN umowę o współpracy naukowo-badawczej pomiędzy placówkami.

"Podpisanie tej umowy to ukoronowanie pewnego etapu i naszych zabiegów o możliwość udostępnienia polskim badaczom zasobów rosyjskich archiwów historii najnowszej. Owo archiwum zawiera z punktu widzenia dziejów Polski i stosunków polsko-rosyjskich materiały o ogromnej wartości, pochodzące z Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego oraz z instytucji centralnych, takich jak MSZ czy Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego" - mówił podczas uroczystości podpisania umowy szef IPN.

Jak zaznaczył, podczas rozmów ze stroną rosyjską zarysowały się szerokie możliwości współpracy, zarówno w dziedzinie naukowo-badawczej, jak i wydawniczej. "Myślę tu głównie o publikacji źródeł, które mogą naświetlić w szerszym zakresie złożone relacje polsko-radzieckie w latach 50. i 60. Mam nadzieję, że duch wzajemnych dobrych relacji będzie nam towarzyszył i zaowocuje nie tylko publikacją, ale także konferencją naukową, która pomoże zbliżyć naszych badaczy i archiwistów" - dodał Gryciuk.

Z jego opinią zgodziła się szefowa rosyjskiej placówki podkreślając, że obu instytucjom zależy na dobrej współpracy. "Bardzo się cieszymy z tej umowy, ponieważ jak dotąd nasze archiwa nie były dostępne dla zewnętrznych badaczy. Nasze archiwum zostało powołane w 1991 roku i zawiera dokumenty plenum sekretariatu KC i z jego działalności. Do Komitetu Centralnego napływały dokumenty z Ministerstwa Obrony, Spraw Zagranicznych i Bezpieczeństwa Państwowego, dlatego te materiały mają tak kluczowe znaczenie" - zaakcentowała dyrektor Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historii Najnowszej.

Wszystkie znajdujące się w rosyjskiej placówce dokumenty były jak dotąd opatrzone klauzulą ściśle tajne i** teraz przeprowadzana jest procedura ich odtajniania. "Obecnie odtajniamy materiały dotyczące historii stosunków radziecko-polskich w latach 50. i na początku lat 60. Mamy nadzieję, że nasza współpraca z IPN przyniesie efekt i planowana wspólna publikacja zainteresuje nie tylko historyków czy badaczy, ale także szerokie grono pasjonatów historii. **To pierwsza tego typu umowa z Instytutem i mam nadzieję, że nie ostatnia" - powiedziała Tomilina.

Historyk IPN prof. Bogdan Musiał w rozmowie z dziennikarzami podkreślił, iż z naszego punktu widzenia w Rosyjskim Państwowym Archiwum Historii Najnowszej znajdują się kluczowe dokumenty dotyczące historii stosunków polsko-radzieckich na wszystkich obszarach. "W dokumentach, które pozyskamy znajdują się np. protokoły Biura Politycznego na temat Polski, różne często kompromitujące informacje o kluczowych osobach w państwie czy protokoły ze spotkań z polskimi towarzyszami i ich relacje na temat sytuacji w Polsce. Dzięki tym dokumentom mamy szansę dowiedzieć się jak wyglądały stosunki z rosyjskimi towarzyszami z bliska. W związku z dużą otwartością strony rosyjskiej mamy w przyszłości szansę na uzyskanie dostępu do dokumentów nawet do początku lat 90." - podsumował prof. Musiał.