Innowacyjność w ujęciu podmiotowym. Uwarunkowania instytucjonalne

Rewolucja informacyjno-telekomunikacyjna w powiązaniu z globalizacją liberalizacji leżą u podstaw zmiany charakteru konkurencji. Wyraża się to w poszukiwaniu źródeł przewagi konkurencyjnej w synergicznych efektach różnego typu innowacji technologicznych, produktowych, organizacyjnych oraz marketingowych. Wobec nasilającej się z tych powodów konkurencji nowego typu, z początkiem XXI w. innowacjom i innowacyjności nadano charakter fundamentalnych kategorii ekonomicznych, decydujących o konkurencyjnych przewagach przedsiębiorstw i odrabianiu dystansu rozwojowego gospodarki krajowej.

Innowacyjność postrzegana jest współcześnie jako potrzeba wyższej konieczności ze względu na cele biznesowe przedsiębiorców, pozycję konkurencyjną krajów, cele rozwojowe Unii Europejskiej.

Wobec nierozwiązanego ciągle problemu niedostatecznej innowacyjności, usprawnienie zarządzania innowacyjnością we współczesnej zglobalizowanej i coraz powszechniej opartej na wiedzy gospodarce wymaga modernizacji refleksyjnej kapitału ludzkiego (Giddens 2006; Beck i in. 2009) dla zwiększenia liczby i tempa innowacji. W tych warunkach (Kaufman 2004) klasyczne ujęcie innowacji (Schumpeter 1960), a także inne ujęcia oparte na teoriach głównego nurtu ekonomii (Gomułka 1998), wydają się niewystarczające do badań problematyki innowacyjnej. W badaniach i opracowaniu zastosowano szerokie podejście do rozumienia innowacji, jako wdrażanych zmian o znamionach nowości, których suma korzyści we wszystkich sferach bytu ludzkiego jest dodatnia.

W literaturze przedmiotu innowacyjność jest rozpatrywana w kontekście makroekonomicznym i mikroekonomicznym. Jednakże w obu podejściach w niedostatecznym stopniu diagnozowana jest innowacyjność postaw. Tymczasem od innowacyjności ludzi zależy ich własne powodzenie, sukcesy organizacji, której są pracownikami, menedżerami, a tym bardziej właścicielami, a także całej gospodarki krajowej.