Historia Polski XX wieku

Wiek XX zdynamizował procesy rozwojowe w świecie. Życie uległo znacznemu przyspieszeniu. Polacy i ziemie polskie rozwijały się w powiązaniu z procesami zachodzącymi w całej Europie, która przeżyła w tym wieku wielką rewolucję naukowo-techniczną, dwie wojny światowe, rewolucję ogólnopolityczną oraz totalitarne dążenia antydemokratyczne i demokratyzację stosunków. Na skutek klęski państw zaborczych w I wojnie światowej Polacy odbudowali własne państwo, ale po wybuchu II wojny światowej niepodległość tę ponownie utracili. Rozwój Polski postępował w dużym uzależnieniu od wydarzeń na forum międzynarodowym. Wydarzenia te stwarzały jednak tylko zewnętrzne warunki, ułatwiające lub utrudniające Polakom życie.

O życiu tym decydowali oni jednak sami, podejmując określone decyzje i czynności. W XX w. ziemie polskie przeżyły wielkie zmiany gospodarcze i techniczne, a społeczeństwo polskie znacznie podniosło poziom swego życia, zyskało nowe doświadczenia i wzbogaciło swoje tradycje. Z dziewiętnastowiecznego wielonarodowościowego i wielowyznaniowego przekształciło się w bardziej monolityczne społeczeństwo narodowe oraz jednoznacznie katolickie wyznaniowo. Zmianie uległy nawyki i zwyczaje, pozostał jednak ten sam etos narodowy i ta sama świadomość etniczna. Naród uległ procesowi demokratyzacji, podniósł się też na wyższy poziom kulturalny. Książka ta prezentuje wizję ewolucji stosunków na ziemiach polskich w całym XX w. na tle zmian, jakie zachodziły w państwach sąsiednich i w Europie jako całości.

(ze Słowa wstępnego)