Historia I wojny światowej 4. Wojna na morzu 1914-1918

Walka o panowanie na morzu stanowiła jeden z czynników, które doprowadziły do wybuchu I wojny światowej. Po koronacji cesarza Wilhelma II niemieckie dążenie do zdobycia własnego „miejsca pod słońcem" zmarginalizowało tradycyjną odwieczną rywalizację między Francją i imperium brytyjskim. Morski wyścig zbrojeń, zainspirowany przez HMS Dreadnought, mógł trafić na pierwsze strony gazet, ale początkowy etap wojny na morzu został zdominowany przez zagrożenie ze strony niemieckich krążowników stacjonujących poza europejskimi wodami, dopóki Royal Navy nie wytropiła ich i nie zatopiła, przede wszystkim w bitwie o Falklandy w 1914 roku.

Niemcy skupili więc uwagę na U-Bootach. Uznali, że dzięki tej broni mogą zmusić głodującą Wielką Brytanię do kapitulacji i wygrać wojnę. Nieograniczona wojna podwodna doprowadziła do zatopienia jednostek o wyporności wielu milionów ton, ale sprawiła również, że w 1917 roku do wojny po stronie aliantów włączyły się Stany Zjednoczone.

Na Morzu Śródziemnym przodowała flota francuska, a operacje niemieckie wspierały Austro-Węgry. Próba przełamania impasu operacją wodno-lądową w Dardanelach w 1915 roku zakończyła się klęską aliantów, ale ich potęga morska wspomogła zwycięskie kampanie przeciwko imperium osmańskiemu na Bliskim Wschodzie.

Decydującym starciem wojny okazała się bitwa jutlandzka w 1916 roku. Chociaż nie została rozstrzygnięta, niemiecka Hochseeflotte utknęła w portach do końca konfliktu, oddając inicjatywę Royal Navy. Osiągnięta w ten sposób przewaga na morzu pozwoliła w 1917 roku aliantom przewieźć do Europy amerykańską armię oraz tak bardzo potrzebne zaopatrzenie.

Jednak ostateczne zwycięstwo przyniosła aliantom blokada ekonomiczna. Zatrzymanie importu materiałów wojennych, a nawet żywności, osłabiło siłę bojową i morale niemieckiej armii i marynarki. Bunt na okrętach Hochseeflotte w październiku 1918 roku doprowadził do rewolucji w Niemczech, a potem do abdykacji cesarza.