Góral generałem - Andrzej Galica. Biografia żołnierza, polityka i literata

Generał brygady Andrzej Galica (1873–1945) to postać niezwykła w armii II Rzeczypospolitej. Prezentowana biografia wypełnia lukę w historiografii, przedstawiając najważniejsze, często zupełnie nieznane aspekty życia i działalności tego górala. Obejmuje jego życie oraz losy rodziny. Przyszły generał urodził się w Białym Dunajcu. Uczył się w Poroninie i Nowym Targu, a następnie w Krakowie, gdzie zdał maturę. Studia rozpoczął w 1899 r. w Szkole Politechnicznej we Lwowie, kontynuował je w Wiedniu, gdzie w 1903 r. zdobył dyplom inżyniera.

Przed 1914 r. rozpoczął działalność niepodległościową. Był komendantem Związku Strzeleckiego w Skawinie. Podczas I wojny światowej służył w Legionach Polskich, dochodząc do stanowiska dowódcy pułków (6, 3 i 4). Walczył m.in. pod Jastkowem (chrzest bojowy – lipiec/sierpień 1915 r.) i Kostiuchnówką (lipiec 1916 r.). Po wojnie wstąpił do Wojska Polskiego w stopniu pułkownika i rozpoczął organizowanie pułków strzelców podhalańskich. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej jako dowódca dywizji. W 1920 r. otrzymał nominację na generała brygady.

Do 1926 r. dowodził 21 Dywizją Piechoty Górskiej w Bielsku-Białej, a do 1930 r. był dowódcą Okręgu Korpusu nr X Przemyśl. Następnie został posłem, a w 1935 r. – senatorem. Był również literatem, jego sztuki wystawiono w teatrach Krakowa i Przemyśla. Już za życia stał się legendą. W czasie okupacji hitlerowskiej przebywał w Majdanie koło Piotrkowa Trybunalskiego i w Warszawie. Zmarł wkrótce po zakończeniu II wojny światowej. Generał jest najbardziej znany jako twórca jednostek podhalańskich oraz ich umundurowania. Pamięć o Galicy przetrwała w nazwach ulic wielu miast (np. Bielsko-Biała i Zakopane), jego pomnik stoi w Białym Dunajcu, a tablice pamiątkowe wiszą m.in. w Nowym Targu i Chicago.