Gertruda Mieszkówna i jej rękopis

Pod redakcją profesora warszawskiego UKSW ukazał się tomik poświęcony postaci nietuzinkowej, choć znanej dotąd raczej specjalistom. Chodzi o Gertrudę Mieszkównę, Córkę Mieszka II, a wnuczkę Bolesława Chrobrego, przez matkę, żonę Mieszka, spokrewnioną z niemieckim rodem cesarskim Ottonów, a - z kolei - poślubioną przez syna Jarosława Mądrego, księcia kijowskiego Izjasława. Gertruda jest więc postacią uosabiającą jedność ówczesnej Europy. Jakkolwiek by to nie zabrzmiało - córa Polski, wnuczka Niemiec, żona Rusi Kijowskiej, współczesnej Ukrainy... W dobie udowadniania "europejskości" wschodu kontynentu warto przypomnieć, co było niegdyś podstawą jego jedności. Chrystianitas - kultura, której centrum był Rzym papieski, a która jednoczyła Europę od Hiszpanii i Portugalii, poprzez Francję i Niemcy, aż po Polskę i Ruś Kijowską. Dodajmy na marginesie, że tej jedności nie zerwała od razu wielka schizma wschodnia roku 1055, co najwyżej to zerwanie zapoczątkowała.

Gertruda jest przedstawicielką młodego stosunkowo narodu chrześcijańskiego, bo jest przecież reprezentantką dopiero trzeciego/czwartego pokolenia ochrzczonych Polan - Polaków, mimo to kultura chrześcijańska jest już jej kulturą, a problemy tej kultury jej problemami. Czytelnik znajdzie w tej książce potwierdzenie tej tezy w szkicach autorstwa Artura Andrzejuka, Edwarda Skibińskiego, Włodzimierza Mocydlarza, Małgorzaty Malewicz, Bogusława Nadolskiego, Elżbiety Aranowskiej i Małgorzaty Smorąg Różyckiej. Jest to książka nie tylko o postaci tytułowej, ale i o epoce, w której przyszło jej żyć i tworzyć zapiski na marginesie Kodeksu, który otrzymała w wianie.