Garri Kasparow

Garri Kasparow jest rosyjskim wielokrotnym arcymistrzem świata w szachach, a także politykiem opozycji, potencjalnym kandydatem na urząd prezydenta Rosji w wyborach 2008.

Garri Kasparow – biografia

Garri Kimowicz Kasparow urodził się 13 kwietnia 1963 roku w Baku, na terenie ZSRR. Jest Rosjaninem ormińsko-żydowskiego pochodzenia. Właściwie nazywa się Garrik Weinstein, natomiast Kasparow to zrusyfikowane ormiańskie nazwisko matki, Klary Szagenownej Kasparian. W 2014 roku otrzymał obywatelstwo chorwackie.

Garri Kimowicz rozpoczął swoją przygodę z szachami w wieku kilku lat. Jako pięciolatek dołączył do sekcji szachowej Pałacu Pionierów w Baku. W 1973 roku z rekomendacji swojego trenera Aleksandra Nikitina dołączył do moskiewskiej Szkoły Szachowej Michaiła Botwiennika.

Pierwszym międzynarodowym sukcesem Gerriego Kasparowa była wygrana w turnieju arcymistrzowskim, który odbył się w Banja Luce w 1979 roku. Pokonał wtedy sławy szachowe takie jak Tigran Petrosjan czy Ulf Andersson. 1980 roku przyniósł Garriemu Kasparowowi tytuł mistrza świata juniorów. Siedmiokrotnie rozgrywał mecze finałowe mistrzostw świata, z których wygrał pięć. Porażkę poniósł w rozgrywce z Władimirem Kramnikiem w 2000 roku.

Jednym z najciekawszych meczów finałowych Garriego Kasparowa był ten z 1984 roku z wieloletnim rywalem Anatolijem Karpowem. Rozgrywka trwała pięć miesięcy. Przeciwnicy remisowali, ale faworytem pozostawał Garri Kasparow. Ostatecznie mecz został przerwany przez prezydenta FIDE Florencio Campomanesa i oficjalnie nierozstrzygnięty. Decyzja ta była bezpośrednią przyczyną rozłamu środowiska szachowego. Początkowo Garri Kasparow stworzył w ramach federacji Stowarzyszenie Arcymistrzów, które w założeniu miało być przeciwwagą dla autorytatywnej władzy FIDE. W kolejnych latach powstało z inicjatywy Kasparowa i Nigela Shorta niezależne już Stowarzyszenie Zawodowych Szachistów organizujące własne mistrzostwa. Po wycofaniu się Intelu, głównego sponsora, organizacja funkcjonowała pod nazwą Brainstorm.com.

Garri Kasparow zakończył karierę w 2005 roku. Nie był to jednak koniec jego przygody szachowej. Nadal rozgrywał turnieje pokazowe i partie symultaniczne. W latach 2009-2010 był również trenerem utalentowanego szachisty, Magnusa Carlsena.

Garri Kasparow kontra komputer

W 1996 roku Garri Kasparow zmierzył się programem szachowym Deep Blue wgranym do komputera firmy IBM. Szachista przegrał jedną partię (była to pierwsza oficjalna porażka Kasparowa z komputerem), wygrał jednak cały mecz. Do kolejnej rozgrywki doszło rok później. Arcymistrz przegrał mecz, zapisując tym samym tę datę w historii jako dzień pierwszej porażki człowieka w starciu z komputerem. Jak okazało się kilkanaście lat później po wnikliwej analizie, przyczyną przegranej Kasparowa mógł być błąd programu.

W 2003 roku Garri Kasparow zremisował z programem X3D Fritz. Mecz odbywał się na wirtualnej szachownicy, a szachista wydawał polecenia głosowe, nosząc przy tym specjalne gogle dające efekt 3D.

Garri Kasparow w polityce

W 2006 roku Garri Kasparow jako przeciwnik polityki Władimira Putina zgłosił chęć ubiegania się o fotel prezydenta w wyborach w 2008 roku. Jednak w 2007 roku dwukrotnie został aresztowany za udział w demonstracjach organizowanych przez partię opozycyjną Inna Rosja. Ostatecznie z kandydowania zrezygnował.

W 2009 roku Garri Kasparow spotkał się w Moskwie z ówczesnym prezydentem Stanów Zjednoczonych Barackiem Obamą. Trzy lata później został wybrany prezesem Fundacji Praw Człowieka. Garri Kasparow jest laureatem nagrody „Obrońcy Praw Człowieka”.

Garri Kasparow – życie prywatne

Garri Kasparow był trzykrotnie żonaty. Z pierwszą żoną, Marią Arapową, ma córkę Polinę, która wspólnie z matką mieszka w New Jersey. Drugą żoną Kasparowa była o czternaście lat od niego młodsza Julia Wowk, z którą ma syna Wadima. Po raz trzeci szachista ożenił się z młodziutką Darią Tarasową. Para ma córkę Aidę. Garri Kasparow jest także ojcem nieślubnej córki Niki ze związku z aktorką Mariną Niejołową.

Garriego Kasparowa angażowano w wiele kampanii reklamowych, na przykład marki Pepsi czy Altavista. W Polsce w 2011 roku można było oglądać go wraz z Markiem Kondratem w jednym ze spotów banku ING.

Garri Kasparow – książki

Po zakończeniu kariery szachowej Garri Kasparow poświęcił się między innymi pisaniu książek. W 2006 roku ukazały się dwa tomy z serii „Moi wielcy poprzednicy” autorstwa szachisty. Innymi tytułami wydawniczymi Garriego Kasparowa są książki „Jak życie naśladuje szachy” oraz „Graj jak Kasparow. Lekcje z arcymistrzem”, w których szachista odkrywa tajniki gry w szachy.

Garri Kasparow napisał także książkę publicystyczną „Nadchodzi zima”, która podejmuje temat ustroju politycznego Rosji oraz charakterystyki rządów Putina.