Edgar Allan Poe

Amerykański poeta, prozaik, krytyk.

Żył krótko, burzliwie, a mimo to jego osiągnięcia literackie okazały się nadzwyczaj trwałe i do dziś stanowią przedmiot wielkiego zainteresowania znawców literatury, którzy uważają autora za prekursora powieści fantastycznej, kryminalnej i niesamowitej.

Urodził się w Bostonie, jako syn dwójki aktorów. Po odejściu ojca i śmierci matki przygarnął go wuj - John Alllan. Uczęszczał na założony przez Thomasa Jeffersona Uniwersytet Virginia jednak nie studiował pilnie - uprawiał hazard, zaciągnął długi, a po roku rzucił uczelnię. Zamieszkał w Bostonie gdzie zarabiał jako autor tekstów publikowanych w gazetach. W wieku 18 lat wstąpił do wojska na 5 letnią służbę, jednak udało mu się ją przerwać po dwóch latach. W 1830 roku wstąpił do akademii West Point, ale i tą szkołę porzucił nie spędziwszy w niej nawet roku. Podjął próby życia z pisarstwa, jednak szło mu niezwykle ciężko. 22 września 1835 roku poślubił swoją kuzynkę Virginię. W dniu ślubu panna młoda miała 13 lat. Poe, nigdy nie stroniący od alkoholu, zaczął poważnie pić gdy żona ciężko zachorowała na gruźlicę. Virginia zmarła 30 stycznia 1847 roku - dla Poe był to niezwykły cios, a badacze twierdzą, że motyw śmierci pięknej dziewczyny pojawiający się w jego twórczości jest odwołaniem właśnie do tego
traumatycznego doświadczenia. Cztery dni przed swoją śmiercią Poe został znaleziony na ulicy Baltimore w stanie delirium. Nie wiadomo dlaczego poeta ubrany był w nie swoje ubrania. Podobno wykrzykiwał nazwisko Reynolds. Nie odzyskawszy władz umysłowych Poe zmarł 7 października 1849 roku. Medyczne zapisy dotyczące zgonu zaginęły nie można więc stwierdzić jednoznacznie przyczyny zgonu. Nie wyklucza się choroby alkoholowej, ale w grę wchodzi także pobicie. W dniu jego śmierci w całym kraju ukazał się oszczerczy nekrolog autorstwa wielkiego przeciwnika Poe - Rufusa Wilmota Griswolda. Griswold był także autorem zakłamanej biografii poety, w której przedstawiał go jako zdeprawowanego narkomana i szaleńca. By udowodnić swoje tezy Griswold posunął się nawet do sfabrykowania listów, których autorstwo przypisał Poe.

Duży wpływ na literaturę światową wywarła nowelistyka Edgara Allana Poe. Są to utwory o precyzyjnej konstrukcji, nasycone grozą i niesamowitością, np. Zagłada domu Usherów (1839), Zabójstwo przy rue Morgue (1841), Złoty żuk (1843). Wszystkie te dzieła znalazły się w polskich wyborach, m.in. Opowieści nadzwyczajne (1913), Arabeski, Groteski (1924), Opowiadania, Poezje wybrane (1960).