"Diana. Moja historia". Autor książki sam był w szoku: "Co ja właśnie usłyszałem?!"

"Diana. Moja historia" to jedna z podstawowych lektur obowiązkowych dla każdego, kogo interesują losy brytyjskiej rodziny królewskiej. Powstała dzięki planowi sprytnego dziennikarza Andrew Mortona i oddanego przyjaciela księżnej Walii Jamesa Colthursta. Po 25 latach wydano reedycję biografii pod tytułem "Diana. Jej historia".

Posłuchaj całości: "Diana. Jej historia" w Audiotece

James Colthurst poznał Dianę, gdy ta miała 17 lat. Była z przyjaciółmi na nartach, gdzie nabawiła się kontuzji. Z kolei Colthurst był wówczas studentem medycyny, więc zwróciła się do niego o pomoc. Ich przyjaźń trwała aż do jej tragicznej śmierci.

"Być może najtrudniejszą częścią bycia jej przyjacielem było namówienie jej, by ograniczyła liczbę swoich zadań i przeprowadzenie jej przez wiele trudnych momentów, które były wręcz przytłaczające. Była bardzo szczęśliwa, że może coś z siebie dać i patronować tylu projektom wymagającym czasu i wysiłku" - napisał we wspomnieniu, które opublikował w 60. rocznicę jej urodzin.

Colthurst był lekarzem w jednym z londyńskich szpitali. Gdy księżna Diana podczas swoich licznych obowiązków odwiedziła jego placówkę, obecny był tam też (wśród innych przedstawicieli mediów) Andrew Morton, dziennikarz piszący wtedy o życiu royalsów. Morton zakolegował się z lekarzem i od czasu do czasu grywał z nim w squasha. Już wtedy Diana była przekonana, że jest śledzona, podsłuchiwana i zastraszana przez przedstawicieli Pałacu. Znajomość przyjaciela z dziennikarzem zajmującym się rodziną królewską, mogła wydać się jej podejrzana.

To Andrew Morton piszący już wtedy biografię księżnej, zaproponował, by także Diana zabrała głos, opowiedziała swoją historię. Colthurst okazał się entuzjastą tego pomysłu. Twórcy hitowego serialu "The Crown" Netfliksa w piątym sezonie serii tak przedstawiają dialog Diany z przyjacielem: "Morton uważa, że jego wersja pozwoli ci choć trochę kontrolować sytuację. Pozwoli ci ją autoryzować". Diana (w serialu zagrała ją aktorka polskiego pochodzenia Elizabeth Debicki) odpowiedziała: "Chciałabym, aby ludzie przeczytali, jak było mi trudno, ale nie chcę rozpętać wojny".

Lekarz od razu zaproponował rozwiązanie: by odsunąć od siebie podejrzenia o udział w tej publikacji, nigdy nie będzie musiała się kontaktować z jej autorem. A wszystko dzięki technologii - kasecie i dyktafonowi. "Nagrywałabyś tylko to, co chcesz powiedzieć, a Morton napisałby książkę na podstawie tych nagrań" - mówi w tej scenie serialowy Colthurst, w którego wciela się Oliver Chris. Sam zaproponował pośredniczenie między nimi.

Posłuchaj całości: "Diana. Jej historia" w Audiotece

Andrew Morton napisał później: "Była niezwykle podekscytowana tym, że świat przeczyta jej historię, wiedziała bardzo dobrze, co robi. Nigdy nie zapomnę chwili, w której słuchałem pierwszej taśmy w jakiejś kawiarni. Ludzie wokół mnie jedli bekon i jajka, pochłonięci rozmowami, a ja założyłem słuchawki, włączyłem nagranie i słuchałem Diany mówiącej o bulimii, o której nigdy wcześniej nie słyszałem, o próbach samobójczych, o tej kobiecie nazywającej się Camilla Parker Bowles. To było jak wejście do świata równoległego. Wyszedłem z tej kawiarni myśląc, wow co ja właśnie usłyszałem?!".

Tak powstawała książka, która w czerwcu w 1992 r., gdy trafiła do księgarń, wstrząsnęła opinią publiczną i samym Pałacem. To także ta publikacja przyczyniła się do nazwania tego roku przez Elżbietę II annus horribilis - okropnym rokiem. Tak monarchini nazwała 12 miesięcy, w których zawarło się kilka wydarzeń: publikacja zdjęć księżnej Yorku z jej kochankiem, co doprowadziło do jej separacji z księciem Andrzejem, rozwód księżniczki Anny, kolejne publikacje o Fergie, tym razem ze zdjęciami księżnej topless, publikacja zapisu rozmowy Diany z jej kochankiem, pojawienie się głośnej książki Mortona, aż wreszcie pożaru na Windsorze. Cały ten rok zakończyło ogłoszenie separacji następcy tronu księcia Karola z księżną Dianą.

Andrew Morton ma dziś 70 lat. Po studiach historycznych zatrudnił się jako dziennikarz w kilku tabloidowych tytułach: "Daily Mail", "Daily Star" i "News of the World". Jest autorem kilku głośnych biografii: Moniki Lewinsky, Beckhamów, Madonny, Toma Cruise'a czy Angeliny Jolie.

Posłuchaj całości: "Diana. Jej historia" w Audiotece

Ta przełomowa biografia nazwana "najdłuższym pozwem rozwodowym w historii" została napisana we współpracy z samą księżną i przy wsparciu jej przyjaciół. Nigdy wcześniej żaden członek rodziny królewskiej nie mówił w tak surowy, nieupiększony sposób o swoim nieszczęśliwym małżeństwie, relacji z królową, wyjątkowym życiu w domu Windsorów, nadziejach, obawach i marzeniach. Także w tej książce Diana opisała swoje zmagania z bulimią i życie w małżeństwie, w którym zawsze była "ta trzecia".

Po 25 latach od pierwszego wydania Morton powraca do tajnych taśm, które nagrał z księżną i ujawnia nowe, zaskakujące fakty o jej życiu i osobowości. W tym nowym, rozszerzonym wydaniu biograf analizuje dziedzictwo Diany – kobiety, która odmieniła rodzinę królewską, nadając jej bardziej emocjonalną, ludzką twarz, a tym samym pomagając jej wejść w XXI w.

Morton bada także wpływ, jaki poprzednia edycja książki wywarła na opinię publiczną. "Diana. Jej historia" jest książką najbliższą autobiografii księżnej, jaka kiedykolwiek powstanie.

Basia Żelazko, Wirtualna Polska

W najnowszym odcinku podcastu "Clickbait" rozmawiamy o "Czasie krwawego księżyca" i prawdziwej historii stojącej za filmem Martina Scorsese, sprawdzamy, czy jest się czego bać w "Zagładzie domu Usherów" i czy leniwiec-morderca ze "Slotherhouse" to taki słodziak, na jakiego wygląda. Możesz nas słuchać na Spotify, w Google Podcasts, Open FM oraz aplikacji Podcasty na iPhonach i iPadach.