Damy i galanci - o polskich zwyczajach towarzyskich

„Damy” i „galanci” to hasła-nazwy pewnych wzorów zachowań, społecznie pożądanych, czasami wymaganych, często też i nakazywanych.

Owe wzory to po prostu konwenanse, które powinny uładzać nastroje między ludźmi w domu, w gościnie, na publicznym forum wioski, miasta, kraju, pałacu, dworu i chałupy, w obrębie własnej warstwy i pośród innych. Bo konwenans to przecież zbiór symbolicznych form tworzących oryginalny kod permanentnego teatru odgrywanego w codzienności i podczas święta.

Sama autorka o książce mówi tak:

„Wszystko to, co piszę o zwyczajach, manierach i konwenansach, jest poszukiwaniem wyjaśnień dzisiejszego >>upadku obyczajów<< Wcale jednak nie jestem pewna, czy jest to naprawdę upadek. Zapewne jest to jakaś odmienność od tego wzoru, w jakim wychowywano poprzednie pokolenia, ale też i rzeczywistość w niczym tamtej nie przypomina. A jednak tropy prostactwa i wykwintu udaje się wyśledzić. A jednak gesty pychy i uniżoności są całkiem wyraźne nie tylko w przeszłości polskich obyczajów. A jednak symboliczna cześć dla kobiet i codzienne ich lekceważenie jasno demonstrują się w zachowaniach polskich mężczyzn.”

Pisząc o polskich obyczajach autorka nie skupia się na tym, z czym mamy do czynienia dzisiaj. Sięga do wszelkich możliwych dzieł, kronik i z ich pomocą odtwarza kształtowanie się obyczajów, konwenansów na przestrzeni wieków. Mamy dzięki temu pełen obraz naszej obyczajowości, który skłania do refleksji i odpowiedzi na pytanie, które postawiła autorka: czy faktycznie mamy dziś do czynienia z „upadkiem obyczajów”?