Czyn zbrojny ludu wielkopolskiego 1918-1919

Patrząc od strony moralnej na powstanie, trzeba stwierdzić, że było ono konieczne. Pokazało światu, a więc i politykom, zarówno poznańskim, jak i zasiadającym przy stołach konferencji pokojowej w Paryżu, że w narodzie głęboko tkwiło poczucie i honor narodowy. Tym szacownym wartościom dali wyraz powstańcy, nie szczędząc własnej krwi dla rozprawienia się z zaborcą. Zryw był powszechny i ludowy. Nawiązywał do dawnej tradycji, do poprzednich powstań narodowych, które przewyższał zwycięskim wynikiem. Zamykał też chlubnie cały stuletni okres zaboru pruskiego, w którym w różny sposób lud polski bronił się przed wynarodowieniem i nie tracił woli zdobycia niepodległości.