Czy to Polacy założyli Moskwę? Wiele na to wskazuje

Moskwa. Miasto stworzone przez dzielne słowiańskie plemię Wiatyczów, którzy na początku XII wieku przepędzili z tych okolic ludność ugrofińską. Wykopaliska na Kremlu potwierdziły, że najstarsze fortyfikacje w tym miejscu budowane były przez Wiatyczów właśnie – i oni uznawani są za twórców tego miasta. No dobrze, ale co mają z tym wszystkim wspólnego Polacy? Wbrew pozorom bardzo dużo!

MoskwaMoskwa
Źródło zdjęć: © Wikimedia Commons | Fyodor Alekseyev
oprac.  MAM

Czym dla Polaków są księgi Galla Anonima czy kroniki Jana Długosza – tym dla Rosjan są̨ Kroniki Nestora (Powieść́ minionych lat, tzw. latopisy). Ów kronikarz, mnich klasztoru (ławry) pieczerskiego w Kijowie wydał je w 1113 roku – opisując szeroko dzieje Rusi. Tworzył je więc w tym samym mniej więcej czasie, kiedy powstawała Moskwa.

Wspomina między innymi o wyżej wymienionym dzielnym plemieniu Wiatyczów. Pozwolę̨ sobie zacytować́ parę̨ fragmentów: "Byli zaś́ Radymicze i Wiatycze z rodu Lachów. (…) Było bowiem dwóch braci Lachów: Radym, a drugi Wiatko. I przyszedłszy, siedli: Radym nad rzeką Sożą i od niego przezwali się̨ Radymicze, a Wiatko siadł z rodem swoim nad Oką i od niego przezwali się̨ Wiatycze". (Wiatko to zrusyfikowana forma staropolskiego imienia Wiącek, czasem przybierającego formę̨ Więcek).

Zobacz: Polska wydala dyplomatów Rosji. Na odpowiedź nie trzeba było długo czekać

Niektórzy rosyjscy historycy starają̨ się̨ bagatelizować́ powyższe informacje, pisząc, że Nestor pod słowem "Lachy" (Lechici) rozumiał Słowian z zachodniej Rusi. Tymczasem sam Nestor w innym fragmencie swoich Kronik dokładnie określa, kim są̨ Lachowie: "Słowianie (…) siedli nad Wisłą i przezwali się̨ Lachami, a od tych Lachów przezwali się̨ jedni Polanami, drudzy Lachowie – Lutyczami, inni Mazowszanami, inni Pomorzanami".

(Lutycze – czyli Lędzianie. Stąd Ostrów Lednicki, Lednica… Polska po litewsku to Lenkija, po węgiersku to Lengyelország, czyt. Lendzierosag, czyli kraj Lędzian, a po persku i w starotureckim to Lachistan – czyli kraj Lachów. Rusini też nazywali nas Lachami… I każdy z nas zna powiedzenie: "Strachy na Lachy").

Gniezno w Moskwie

Przymiotnik od słowa "Lach" to "lacki", stąd np. nazwa miejscowości Kosów Lacki. Stąd i nazwa naszego narodu: Polacy, czyli Po-Lachy. Nazwa rejonu Podlasie też nie oznacza, że leży on "pod lasem" – tylko że jest już "pod Lachami" – bo wcześniej wpływy w tym regionie miała Ruś– stąd tyle cerkwi tutaj. A elity polskie z czasem zaczęto nazywać szlachtą (bo z Lachów się wywodziły).

Pierwotne fortyfikacje budowane przez Wiatyczów na terenie obecnego moskiewskiego Kremla mają charakter analogiczny do tych z Gniezna czy Poznania (tzw. konstrukcje hakowe), zupełnie nieznane na Rusi. Pierwsze grodzisko zostało otoczone wałem z fosą, były też brama i most – zgodnie ze zwyczajem Lachów/Lechitów.

O tym, że Wiatycze pochodzą̨ z terenów wschodniego Mazowsza i Podlasia, pisze też słynny polski antropolog Jan Czekanowski. Porównał on klaster M458 z haplogrupy R1a1, świadczący o spokrewnieniu dawnych Moskwian z Mazowszanami.

Również̇ Długosz o tym nadmienia, umiejscawiając pierwotne siedziby Wiatyczów na Mazowszu, a Radymiczów nad Sanem. Ich kolebką było Radymno pod Przemyślem. To my więc założyliśmy Moskwę̨… I czy tylko Moskwę̨?

"Powieść minionych lat" w Latopisie Radziwiłłowskim
"Powieść minionych lat" w Latopisie Radziwiłłowskim © Domena publiczna

Polanie znad Dniepru

Czterech rosyjskich wydań doczekała się Historia Rosji Od Ruryka do Putina, napisana przez znanego petersburskiego profesora Jewgienija Anisimowa, autora kilkudziesięciu książek historycznych, prowadzącego programy w radiu i telewizji. I oto zobaczyłem tę znaną książkę w Polsce… po polsku… wydaną w 2017 roku nakładem wydawnictwa "Inicjał" (tłum. Andrzej i Halina Palaczowie). Pozwolę sobie zacytować dwa ciekawe fragmenty ze s. 10. polskiego wydania:

"Słowiańskie plemię̨ Polan zajmowało ziemie nad Dnieprem w IX w. Ich stolicą było nieduże miasto Kijów, którego nazwa (…) pochodzi od imienia władcy (wodza) miejscowego plemienia, Kija".

I drugi cytat, parę linijek dalej: "Najwidoczniej mieszkający tu Polanie byli dość słabym plemieniem, odpryskiem jednolitego kiedyś wielkiego ludu, które przyszło tu z ziem obecnej Polski, znanego z bizantyjskich źródeł jako »Lędzianie«, czyli »Lachy«".

Źródło: Tekst stanowi fragment książki "Jak budowaliśmy Rosję" (autor: Mariusz Świder, wydawnictwo Fronda 2021).

Mariusz Świder, "Jak budowaliśmy Rosję", wydawnictwo Fronda 2021
Mariusz Świder, "Jak budowaliśmy Rosję", wydawnictwo Fronda 2021 © Materiały prasowe
ciekawostki historyczne
Źródło artykułu:
Wybrane dla Ciebie
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]