Czerteż

Czerteż, pisany w latach 2002–2006, jest obok Mojości najbardziej osobistą z kilkunastu książek poetyckich Janusza Szubera. Nieujawniane dotąd fragmenty biografii, sztuka, historia i metafizyka wiążą się tu w silnie zapętlony węzeł.

Zwarty i przemyślnie skomponowany zbiór poety z Sanoka składa się z dwóch zasadniczych części: kilkudziesięciu niezwykle inspirujących fragmentów "błysków", epifanii, konceptów, drobiazgów oraz cyklu wierszy bardzo osobistych, będących wyrazem artystyczno-filozoficznych poglądów artysty. To dramatyczne pytania o tożsamość, pamięć, życie i śmierć, upływ czasu.

Rzeczownik „czerteż” pochodzenia ruskiego (ukraińskiego) należy do grupy nazw „żarowych”, związanych z archaiczną gospodarką w Karpatach: wyrębem, wypalaniem i karczowaniem terenów zalesionych pod przyszłe osadnictwo. Stąd cała seria znaczeń kluczowych w antropologii: ognia, miejsca, praktyk oswajających poza-ludzkie etc.

Tytuł tego cyklu lub, jak kto woli, poematu (ze względu na biograficzne i metaliterackie wtręty) wziąłem od podsanockiej miejscowości. Znajduje się tam wielkiej urody drewniana cerkiew z 1742.