Być dzielnym i umieć się różnić. Szkice o Aleksandrze Kamińskim

Zbiór kilkunastu szkiców o Aleksandrze Kamińskim — harcmistrzu, wychowawcy i pisarzu, jednym z twórców Szarych Szeregów, autorze legendarnych „Kamieni na szaniec” i „Wielkiej gry”, redaktorze „Biuletynu Informacyjnego” Armii Krajowej.

„Być dzielnym i umieć się różnić” to fascynująca opowieść profesora i harcerza o innym profesorze harcerzu. Obaj to wybitni wychowawcy, których dokonania były w swoim czasie dla harcerstwa i pedagogiki przełomowe. Autor podkreśla, że publikacje Aleksandra Kamińskiego i ich późniejsze bezpośrednie kontakty w ogromnej mierze przyczyniły się do ukształtowania go jako instruktora harcerskiego, pedagoga i naukowca. Janowski ukazuje zaskakująco aktualne przemyślenia Kamińskiego o Polsce, wychowaniu i harcerstwie, a także postawę, do której „Kamyk” był szczególnie przywiązany — ową tytułową „dzielność”. W poszczególnych szkicach znajdujemy opis zmagań człowieka, który stara się iść uczciwą drogą, wbrew przeciwnościom robić swoje, nie ulegać naciskom, wykorzystywać pojawiające się szanse. W drobiazgach zawierać kompromisy, a zachowując swe zdanie umieć ładnie — dawniej powiedziano by może: elegancko — różnić się od tych, którzy mają inne poglądy.

Lektura zamieszczonych w zbiorze szkiców to także możliwość poznania — niejako „przy okazji” — poglądów na wychowanie i obywatelską służbę ich autora, Andrzeja Janowskiego — wybitnego pedagoga i instruktora harcerskiego.