Borys Bieriezowski. Zapiski wisielca

Zredagowane przez Jurija Felsztinskiego zapiski Bierezowskiego to szczególny dokument. Nie tylko dlatego, że obejmuje on okres dramatycznych i – jak dziś możemy już stwierdzić – zgubnych w skutkach przemian, które uczyniły z Rosji kraj podporządkowany ambicjom jednego człowieka. Przede wszystkim jest to dokument spisany przez uczestnika wydarzeń należącego do „kremlowskiej rodziny”, najbardziej wpływowego oligarchę w koterii otaczającej prezydenta Borysa Jelcyna i jednocześnie najbogatszego wówczas człowieka w Rosji. Są to wreszcie notatki zagorzałego przeciwnika prezydenta Władimira Putina. Bieriezowski opuścić Rosję i zakończył życie – nie jako pierwszy spośród osób skłóconych z Kremlem – w tajemniczych okolicznościach.

Borys Bieriezowski był pozbawionym skrupułów, nie znającym pojęcia moralności graczem. Pieniądze umożliwiały mu nie tylko prowadzenie własnej polityki w Rosji, ale także wywieranie wpływu na sytuację w innych krajach, z czego skwapliwie korzystał. Mógł wspierać ukraińską opozycję albo próbować zapewnić fotel prezydencki w Gruzji swojemu kandydatowi. Mógł prawie wszystko; nie mógł jedynie wygrać z Władimirem Putinem.

Borys Bieriezowski został znaleziony martwy 23 marca 2013 r. Pięć lat wcześniej podobny los spotkał – także w Londynie – wpieranego przez niego kandydata na prezydenta Gruzji, partnera w interesach Bieriezowskiego, Badriego Patarkaciszwili, a przed nim Aleksandra Litwinienkę i osoby, które wspólnie z Bieriezowskim tworzyły partię Liberalna Rosja.

Niewątpliwie, czytając zapiski Bieriezowskiego, należy nieustannie pytać o szczerość, a także trafność ocen ich autora. Niezależnie od odpowiedzi, jakiej sobie udzielimy – a z pewnością nie będzie to takie proste – zredagowany przez Jurija Felsztinskiego dokument pozostanie bezcennym źródłem, odsłaniającym przerażające mechanizmy władzy we współczesnej Rosji i wiele mówiącym o samym Władimirze Putinie.