Biografia agenta

Biografia agenta - Józef-Josek Mützenmacher (1903-1947) Bogdana Gadomskiego jest szeroko zakrojoną i z wielkim rozmachem i skrupulatnością napisaną książką, odkrywającą kulisy działalności trudnej i niezwykle tajemniczej postaci, jaką był Józef Mützenmacher - prawdziwy "człowiek kameleon", zmieniający nazwiska jak garnitury, a żony - jak nazwiska. Wysoki rangą przedwojenny działacz komunistyczny, następnie agent polskiej policji i funkcjonariusz Instytutu Naukowego Badania Komunizmu, w trakcie wojny agent polskiego wywiadu i wreszcie - agent gestapo.
Jako pierwszy spośród wielu badaczy tego tematu (począwszy od Wiesława Gomółki, a na młodym pokoleniu badaczy historii polski skończywszy) Bogdan Gadomski łączy i prezentuje fakty historyczne i wątki z życia osobistego swojego bohatera, które umożliwiają pełną rekonstrukcję jego licznych "wcieleń" oraz jego wieloaspektowej działalności. Zaś narracja losów bohatera przedstawiona jest barwnie, miejscami wręcz dramatycznie.
Innym wielkim atutem książki Bogdana Gadomskiego jest wyczerpujący opis okoliczności związanych bezpośrednio z działalnością Józefa Mützenmachera, a są to tematy najgorętsze, obecne od jakiegoś czasu na forum stosunków międzynarodowych Polski z jej najbliższymi sąsiadami: Niemcami i Rosją. Chodzi tutaj o nie do końca wyjaśnioną kwestię przedwojennej współpracy Rządu II RP z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych III Rzeszy Niemieckiej w obszarze zwalczania komunizmu oraz jeszcze bardziej tajemniczą i budzącą olbrzymie napięcia kwestię represji stalinowskich wobec Polaków w ZSRR w latach 30-tych XX wieku, których bilans zamyka się przeszło 100 tys. osób polskiego pochodzenia skazanymi na śmierć i straconymi za sam fakt bycia obywatelami polskimi. Z obydwoma tymi sprawami ma postać Mützenmachera związek bezpośredni i nawet jeśli potraktować hipotezę Bogdana Gadomskiego o bezpośrednim wpływie działalności "Joska" na podjęcie przez Stalina tak drastycznej decyzji, daje ona wiele do myślenia.