Biblioteka XXI wieku

Zbiór tekstów stojących pomiędzy fikcją literacką a eseistyką – recenzji i ustępów do nie istniejących książek. Teksty te wydawane były od początku lat siedemdziesiątych – w tomach Doskonała próżnia, Wielkość urojona, Prowokacja i Biblioteka XXI wieku.

Lem pisał je jakby wypróbowując różne tony, stylistyki i autorskie punkty widzenia. Parodie istniejących poetyk powieściowych mieszają się tu z bardzo poważnymi dociekaniami na temat natury wszechświata, przyszłości nauki i ludzkiej cywilizacji.

Autor wybiera apokryf, bo widzi kulturę przede wszystkim jako potężny zbiór tekstów, pośród których można żeglować tak, jak to robią w jego prozie legendarni „gwiazdokrążcy”. Przy omawianiu cudzych tekstów, które próbujemy zrozumieć i ocenić, zderzają się nasze poglądy, upodobania i preferencje, a także wizje przyszłości, co pobudza do ostrych intelektualnie i zabawnych spięć między tym, co dla nas zwyczajne, a tym, co niesie nieokiełznana wyobraźnia autora. Owe spięcia właśnie są główną atrakcją tej niezwykłej książki.