Aglaja Veteranyi

Urodziła się w rodzinie artystów cyrkowych. Jej ojciec był narodowym artystą Rumunii. Rodzice zdecydowali się uciec na Zachód i okradli kasę cyrku, by zdobyć pieniądze na wyjazd.

Po ucieczce z Rumunii rodzina - ojciec, matka, ciotka i przyrodnia siostra autorki - uzyskała azyl w Szwajcarii, potem prowadziła koczowniczy tryb życia, jeżdżąc z występami po całej Europie, odwiedziła również Afrykę i Amerykę Południową.

Dzieciństwo i wczesną młodość Aglaja Veteranyi spędziła w hotelach i wozach cyrkowych, poznała wiele krajów i języków. Rumunię pisarka odwiedziła dopiero jako dorosła osoba. Jej rodzice w obawie przed represjami nie mogli pojechać do kraju, ale zaszczepili córce tęsknotę za nieznaną ojczyzną, zwaną "domem", w przeciwieństwie do Zachodu, który ich rozczarował, gdzie zawsze czuli się obco.

Po rozwodzie rodziców Aglaja Veteranyi została z matką, która zamierzała zrobić z córki gwiazdę filmową. W ramach przygotowania do kariery dziewczyna śpiewała i tańczyła w kabaretach i rewiach, występowała także w reklamach.

Z wyjątkiem paru miesięcy spędzonych w szwajcarskiej szkole z internatem, nie uczęszczała do szkoły, dopiero jako nastolatka zaczęła samodzielnie nadrabiać braki edukacyjne, by wreszcie zdobyć wykształcenie aktorskie.

Od 1982 roku pracowała jako niezależna aktorka, równolegle zajmując się twórczością pisarską. Była współzałożycielką literackiej grupy eksperymentalnej "Die Wortpumpe" ("Pompa słów"). Razem ze swym partnerem życiowym Jensem Nielsenem założyła w 1996 roku teatr pod nazwą "Die Engelmaschine" ("Anielska maszyna"), w którym wystawiała własne teksty lub surrealistyczne, zabawne scenki oparte na kolażach tekstowych z fragmentów gazet, ogłoszeń, reklam itp.

Po licznych publikacjach w antologiach, pismach literackich i prasie, w 1999 roku nakładem niemieckiego wydawnictwa DVA ukazała się pierwsza powieść Aglaji Veteranyi "Warum das Kind in der Polenta kocht" ("Dlaczego dziecko gotuje się w mamałydze").

Autorka wzięła udział w bardzo ważnym dla obszaru niemieckojęzycznego konkursie literackim im. Ingeborg Bachmann w Klagenfurcie, nie otrzymała tam wprawdzie żadnej nagrody, ale jej tekst został zauważony. Stopniowo powieść zdobyła duży rozgłos, była bardzo dobrze recenzowana w prasie, autorka otrzymała za niš m.in. roczne stypendium miasta Zurychu oraz liczne nagrody (Nagroda Artystyczna Miasta Berlina 2000, Nagroda im. Adalberta von Chamisso). W marcu 2001 roku wystawiono w Zurychu jej sceniczną adaptację.

3 lutego 2002 w Zurychu Aglaja Veteranyi odebrała sobie życie, nie doczekawszy wydania swojej drugiej książki "Das Regal der letzten Atemzüge" ("Regał ostatnich tchnień"). Opublikowana w sierpniu 2002 roku powieść jest kontynuacją wątków autobiograficznych z debiutanckiej powieści pisarki. Jej mottem jest nawet cytat z "Dziecka w mamałydze": "Jesteśmy o wiele dłużej martwi niż żywi, dlatego jako umarli potrzebujemy dużo więcej szczęścia."

Niezwykły styl pisarki - a zwłaszcza język, niesłychanie prosty, lecz o ogromnej lekkości, zbudowany głównie z pojedyńczych zdań, niemal pozbawiony przymiotników, który nie opisuje, nie przedstawia, lecz w wirtuozerski sposób przekazuje emocje - sprawia, że obie powieści Aglaji Veteranyi stanowią zjawisko niepowtarzalne w literaturze niemieckojęzycznej.

W październiku 2003 roku szwajcarska telewizja pokazała film dokumentalny o życiu i twórczości Aglaji Veteranyi pod tytułem "Hier Himmel" ("Tutaj niebo"). Wykorzystano w nim fragmenty powieści, wywiady z autorką, nagrania z jej występów, a także fragmenty amatorskich filmów, które kręcił ojciec pisarki.