Lektury polonistyczne. Literatura współczesna

Polska literatura po dwudziestowiecznym kataklizmie, literatura w Polsce komunistycznej, poszukiwania formalne i science fiction w wydaniu Stanisława Lema - to zawartość ostatniego tomu z serii Lektury... Utwory Tadeusza Borowskiego, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Aleksandra Wata, Leopolda Buczkowskiego i Andrzeja Bobkowskiego zostały poddane analizie m.in. przez Jana Błońskiego i Stanisława Stabrę._ W każdym żywym Polaku tkwi gdzieś głęboko ukryty kompleks winy, że Opatrzność nie pozwoliła mu umrzeć za ojczyznę. Nawet we mnie tkwi poczucie winy_ - te słowa Bobkowskiego, przytoczone przez Stanisława Stabrę, posłużyć mogą za motto do literatury opisującej lata wojny i okupacji. Przedmiotem rozważań literaturoznawców jest również Polaków portret własny stworzony przez Marka Hłaskę, Tadeusza Konwickiego i Sławomira Mrożka. O Stanisławie Barańczaku i Wisławie Szymborskiej, a także o Mironie Białoszewskim, Zbigniewie Herbercie i Tadeuszu Różewiczu piszą m.in. Stanisław Balbus i Marian Stala. Prozę lat 80.
podsumowuje Aleksander Fiut. Wydawca zdołał ująć w jednym tomie ogrom zjawisk i trendów obecnych w polskiej literaturze współczesnej.